Omdlenie

Omdlenie jest częstym problemem. Szacuje się że 50% ludzi dorosłych przynajmniej raz w życiu doznało omdlenia. Wielu z nas miało do czynienia z sytuacją kiedy ktoś nagle osunął się na ziemię zemdlał i na chwilę stracił przytomność lub tylko zasłabł.



Jaka jest różnica między omdleniem a zasłabnięciem?

Zasłabnięcie  dotyczy sytuacji, kiedy nie doszło do utraty przytomności, a omdlenie wiąże się z krótkotrwałą utratą przytomności i jest wywołane przejściowym niedotlenieniem mózgu. Omdlenie trwa około 1-2 minuty po czym poszkodowany odzyskuje świadomość. Może wystąpić u zdrowego człowieka. Jednak dużo częściej dotyczy osób, u których stwierdza się między innymi, niskie ciśnienie krwi, przewlekłe zmęczenie, niedokrwistość, niedożywienie. Występuje również bardzo często w czasie dojrzewania, przekwitania oraz ciąży.

omdlenie definicja i statystyka
Grafika przedstawia statystykę omdleń oraz czym jest omdlenie.

Jakie mogą być przyczyny omdlenia?

Omdlenie wazowagalne (neurokardialne) to najczęściej spotykany typ omdlenia. Jest najczęstszą przyczyną omdlenia u młodzieży. Może być wywołane:

  • bólem,
  • wysiłkiem,
  • wyczerpaniem,
  • odwodnieniem,
  • głodem,
  • strachem,
  • widokiem np krwi,
  • silnym przeżyciem emocjonalnym.

Omdlenie kardiogenne

Jest najczęściej wywołane zaburzeniami pracy serca lub nieprawidłową pracą serca, lub utratą krwi (krwotok zewnętrzny lub wewnętrzny)

Omdlenie wywołane hipotensją orostatyczną

Czyli chwilowym i przejściowym obniżeniem ciśnienia krwi. Może wystąpić podczas nagłego podniesienia się z pozycji siedzącej lub leżącej. U osób w wieku podeszłym na skutek przyjmowania leków obniżających ciśnienie krwi taka sytuacja może wystąpić również po obfitym posiłku.

Jakie są objawy zwiastujące omdlenie czyli stan przedomdleniowy. 

Stan przedomdleniowy charakteryzują takie objawy, jak zawroty głowy, nudności, pocenie, mroczki przed oczami i uczucie zbliżającej się utraty przytomności. Należy się upewnić, że poszkodowanemu nie zagraża niebezpieczeństwo i nie upadnie lub w inny sposób nie narazi się na uraz, gdy straci przytomność.

Omdlenie pierwsza pomoc- negatywne skutki utraty przytomności

Omdlenie bardzo często występuje nagle, a poprzedzone jest uczuciem osłabienia, zawrotami głowy, nudnościami, złym samopoczuciem. Zdarza się że poszkodowani skarżą się na zaburzenia wzroku  tzw “mroczki przed oczami”. Nagłe wystąpienie silnego pocenia się lub kołatania serca. Niestety na skutek spadku ciśnienia tętniczego krwi, zwolnienia akcji serca i nagłej utraty przytomności może dojść do wstąpienia obrażeń ciała. Poszkodowany tracąc kontrolę nad własnym ciałem upada na ulicę, chodnik, podłogę lub jeśli jedzie samochodem powoduje wypadek drogowy. Szczególnie niebezpieczne są obrażenia w okolicach głowy, towarzyszyć temu zjawisku mogą także drgawki, prężenia ciała, a nawet bezwiedne oddanie moczu.

Omdlenie pierwsza pomoc postępuj według poniższych zasad:

  1. Staraj się podtrzymać poszkodowanego, aby złagodzić jego upadek (jeśli jesteś świadkiem zdarzenia).
  2. Jeśli nie byłeś świadkiem zdarzenia oceń sytuacje i bezpieczeństwo.
  3. Ułóż poszkodowanego na twardym podłożu.
  4. Udrożnij drogi oddechowe i sprawdź czy poszkodowany oddycha.
  5. Jeśli poszkodowany oddycha zapewnij dostęp świeżego powietrza, rozluźnij ubranie (krawat).
  6. Wynieś poszkodowanego jeśli do omdlenia doszło np w saunie, windzie lub zadymionym pomieszczeniu.
  7. Ułóż poszkodowanego w pozycji bezpiecznej lub czterokończynowej.
  8. Wezwij pogotowie ratunkowe jeśli poszkodowany nie odzyskuje przytomności lub doznał urazu (tamuj krwotoki wpis!!!).
  9. Kontroluj oddech u poszkodowanego.
  10. Nie podawaj poszkodowanemu niczego do picia i jedzenia (ryzyko zadławienia).
  11. Chroń poszkodowanego przed nadmiernym wychłodzeniem/ przegrzaniem.
  12. Jeśli odzyskał przytomność zbierz wywiad (SAMPLE) zapewnij komfort psychiczny.
  13. Jeśli poszkodowany nie oddycha rozpocznij resuscytację.
Omdlenie pierwsza pomoc

W jaki sposób można zapobiec omdleniu?

W przypadku omdlenia wazowagalnego lub ortostatycznego należy stosować proste manewry fizykalne przeciwdziałające obniżeniu ciśnienia, które przerwą stan przedomdleniowy.
Sposoby fizykalne z dolnej części ciała są skuteczniejsze niż z górnej części ciała
Manewry z dolnej części ciała – przysiad z krzyżowaniem kończyn dolnych lub bez krzyżowania kończyn dolnych. 
Manewry z górnej części ciała – zaciskanie dłoni, zginanie szyi.
Osoby udzielające pierwszej pomocy powinny być przeszkolone w instruowaniu poszkodowanych jak wykonać fizykalne manewry przeciwdziałające omdleniu

 

Omdlenie pierwsza pomoc- wezwanie ambulansu pogotowia ratunkowego

Czy zawsze kiedy dojdzie do omdlenia należy wezwać zespół ratownictwa medycznego? Nie można jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie są sytuacje kiedy taka pomoc będzie niezbędna. W sytuacji kiedy poszkodowany nie odzyskuje przytomności, doznał obrażeń w okolicach głowy, odczuwa ból w klatce piersiowej, kołatania serca, jest nie logiczny (nie wie gdzie jest, jak się nazywa). Należy jednak wziąć pod uwagę fakt, że każda utrata przytomności powinna być skonsultowana z lekarzem (np rodzinnym). Każdy pacjent jest inny i tylko dogłębny wywiad lub wykonanie badań dodatkowych da nam pewność czy sytuacja ta była incydentem jednorazowym czy wymaga dalszego leczenia. W zapobieganiu omdleniom ważne jest, aby odizolować poszkodowanego od czynników mogących taki stan wywołać np:

  • widok krwi,
  • szybkie wstawanie z łóżka,
  • nie jedzenie śniadania
  • nie dbanie o właściwe nawodnienie organizmu.

pozdrawiam

Adrian Zadorecki  

Follow Adrian Zadorecki ratownik medyczny:

specjalista ratownictwa medycznego

Kierownik Zespołu Ratownictwa Medycznego. Wykładowca akademicki Collegium Medicum w Bydgoszczy. Starszy specjalista do spraw szkoleń Wojewódzkiej Stacji Pogotowia Ratunkowego w Bydgoszczy.

2 Responses

  1. Tomasz
    | Odpowiedz

    Dzień dobry
    Proszę o radę jak sobie poradzić z osoba ważącą 90 kg, która zemdlała na krześle siedząc? Miałem taki przypadek i byłem sam. Uległem lekkiej panice. Osoba doszła do siebie po kilku sekundach ale zrobiło to na mnie piorunujące wrażenie. Zrzucać z krzesła i zgodnie ze sztuką nogi wyżej od głowy. O targaniu na powietrze nie ma mowy ponieważ waga pewnie wzrasta o kolejne kilogramy, Proszę o radę.Mam nadzieję, że nigdy mnie to już nie spotka ale życie płata różne figle.

    • kursysos
      | Odpowiedz

      W takiej sytuacji najważniejsze jest położyć na ziemi jesli osoba jest cieżka to starać się przede wszystkim chronić głowę, nogi do góry i kontrola oddechu oraz wezwanie pogotowaia ratunkowego

Zostaw Komentarz