Upadek z wysokości często wiąże się z ciężkimi lub nawet śmiertelnymi obrażeniami. Tego rodzaju sytuacje mogą zdarzyć się w różnych okolicznościach. Zarówno w czasie wykonywania obowiązków zawodowych, pracy na rusztowaniach, stropach czy drabinach. W trakcie dziecięcych i nastoletnich, mało roztropnych zabaw. Ważne, aby poznać zasady, jakimi rządzi się pierwsza pomoc przy upadku z wysokości, aby zminimalizować negatywne skutki zdarzenia.

Upadek z wysokości – obrażenia

                Obrażenia odniesione w wyniku upadku z wysokości mogą być różne, w zależności od okoliczności towarzyszących zdarzeniu. Znaczenie mają: wysokość, z której spadł poszkodowany, rodzaj powierzchni, w którą uderzył, a także część ciała, która miała pierwszy i silny kontakt z podłożem. Przy upadku z wysokości najczęściej występują urazy głowy, urazy kręgosłupa szyjnego, złamania żeber.  Uszkodzenia w obrębie narządów wewnętrznych klatki piersiowej.

Pierwsze działania

                Pamiętając o zasadzie, zgodnie z którą osoba udzielająca pomocy powinna najpierw zapewnić bezpieczeństwo sobie. Przeanalizuj w pierwszej kolejności, czy miejsce zdarzenia jest bezpieczne i czy inne osoby nie są zagrożone. Kolejnym krokiem jest wezwanie pomocy poprzez wykonanie telefonu pod numer alarmowy.

Następnie sprawdź ewentualne krwawienia zewnętrzne. Jeśli takie zauważysz, zatamuj je i załóż opatrunki. W razie potrzeby uciśnij krwawiące miejsce, sprawdzając co jakiś czas, czy wywierany ucisk jest wystarczający. W przypadku uszkodzenia kończyny, jej uniesienie może pomóc w ograniczeniu lub zatrzymaniu krwawień.

Jeśli jest to możliwe, ustabilizuj – najszybciej jak się da – głowę poszkodowanego. Szczególnie w przypadku dzieci sugeruje się podchodzenie do nich w taki sposób, by cały czas być widocznym. Ograniczy to ruchy głową. Dalsze postępowanie uzależnione jest od tego, czy poszkodowany jest przytomny. Jeśli tak, postaraj się go uspokoić, nie pozwalaj na ruch, a zwłaszcza na wstawanie. Po upadku z wysokości mogą wystąpić nudności i wymioty, na co warto się przygotować.

Pierwsza pomoc po upadku osobie przytomnej

                Jeśli osoba poszkodowana przy upadku z wysokości jest przytomna, spróbuj dowiedzieć się, co dokładnie się wydarzyło, a następnie przekaż tę informację już na etapie wzywania pomocy. Ze względu na wysokie ryzyko uszkodzenia kręgosłupa, czas reakcji ma tu duże znaczenie. Sprawdź także, czy poszkodowany może poruszać kończynami i czy ma w nich czucie. Nawet jeśli ta osoba nie odczuwa bólu, nie pozwalaj jej podnosić się.

                Jeśli stwierdzisz, że przytomny poszkodowany nie może ruszyć kończynami i nie ma w nich czucia, możesz uznać to za sygnał możliwego urazu kręgosłupa. W tym przypadku zachowaj ostrożność: nie poruszaj jego ciałem, nie przenoś i nie układaj w pozycji bocznej ustalonej. W przypadku gdy miejsce zdarzenia nie zapewnia bezpieczeństwa poszkodowanemu i ratownikowi, jedynym sposobem jest przeniesienie rannego. Pamiętaj osobę przytomną pozostaw w pozycji zastanej kontroluj jej oddech. Jeśli z ust poszkodowanego wydobywa się krew lub wymioty natychmiast ułóż poszkodowanego w pozycji bezpiecznej, gdyż ryzyko zadławienia krwią i wymiotami jest bardzo duże.

Upadek z wysokości pierwsza pomoc osobie nieprzytomnej

                Po upadku z wysokości poszkodowany bardzo często jest nieprzytomny. Jeśli z taką właśnie sytuacją masz do czynienia, sprawdź w pierwszej kolejności, czy ranny krwawi jeśli tak tamuj krwotok !!! Kolejny krok to sprawdzenie oddechu. Należy tu działać podobnie jak przy udzielaniu standardowej pierwszej pomocy. Sprawdź uchem, pliczkiem i wzrokiem czy poszkodowany oddycha. Jeśli nie wyczuwasz oddechu rozpocznij resuscytację krążeniowo- ddechową.

                Jeśli stwierdzisz obecność oddechu, sprawdź, czy dostrzegasz oznaki ewentualnego urazu kręgosłupa. Może o tym świadczyć nienaturalne wygięcie ciała poszkodowanego, sposób, w jaki upadł lub podłoże, na którym się znajduje. Jeżeli podejrzewasz, że tak właśnie jest, postępuj zgodnie z analogicznymi instrukcjami, odnoszącymi się do osoby przytomnej. Pozostaw poszkodowanego w pozycji zastanej, kontroluj oddech, okryj poszkodowanego kocem/folią. Jeśli zobaczysz w ustach poszkodowanego krew natychmiast połóż go w pozycji bocznej bezpiecznej.

Już podczas wzywania pomocy dyspozytor może poprosić o dodatkowe informacje na temat wypadku i miejsca zdarzenia. Przekazuje również sugestie na temat działań niezbędnych do wykonania w oczekiwaniu na przyjazd karetki. Odpowiednie postępowanie przez ten czas może uchronić poszkodowanego przed skutkami przemieszczenia się kości lub powiększania uszkodzeń rdzenia kręgowego.

Upadek z wysokości. Co robić do przyjazdu pogotowia?

                Po ustaleniu ogólnego stanu poszkodowanego, wezwaniu pogotowia i udzieleniu niezbędnej pierwszej pomocy przede wszystkim pozostań przy rannym i nie pozwalaj mu na zmianę pozycji, (chyba, że zaczyna wymiotować lub krwawić z ust wtedy pomóż mu przekręcić się na bok) Sprawdzaj, czy krwawienia są dobrze opatrzone, a ucisk na ranę odpowiedni. W przypadku podejrzenia urazu kręgosłupa w odcinku szyjnym, warto pomyśleć nad stworzeniem prowizorycznego kołnierza ochronnego i silniejszym ustabilizowaniu głowy (lub trzymać głowę poszkodowanego własnymi rękoma). Szczególni ważne jest także zabezpieczenie przed wychłodzeniem, a – jeśli miejsce zdarzenia stwarza zagrożenie (ulatniający się gaz, pożar itp) należy ewakuować rannego w sposób jak najszybszy.

Upadek z wysokości – skutki

                Żaden upadek z wysokości nie powinien być bagatelizowany. Nawet pozornie niegroźne zdarzenie może stanowić przyczynę obrażeń kręgosłupa lub niewidocznych uszkodzeń w obrębie narządów wewnętrznych. Czas reakcji i prawidłowo udzielona pomoc jest w tym przypadku priorytetem.

                Po przybyciu na miejsce zespół ratownictwa medycznego zapewni profesjonalną stabilizację kręgosłupa szyjnego, przeprowadzi ocenę stanu poszkodowanego i na jej podstawie podejmie decyzję o konieczności tlenoterapii oraz zabezpieczenia dróg oddechowych. Dodatkowe interwencje jeszcze na miejscu zdarzenia, w trakcie przewożenia rannego do szpitala lub w samym już szpitalu uzależnione są od stwierdzonych urazów.

pozdrawiam

Zadorecki Adrian ratownik medyczny

Szok termiczny – jak sobie z nim radzić?

                Szok termiczny jest jedną z najczęstszych przyczyn zatrzymania krążenia, które towarzyszy utonięciu. U jego podstaw leży kontakt rozgrzanej powierzchni skóry z zimną wodą. Upośledzenie mechanizmów regulujących ciepłotę ciała powoduje obkurczenie naczyń krwionośnych i wypchnięcie dużej ilości zgromadzonej w nich krwi do serca. W ciągu kilku minut może to doprowadzić do zatrzymania podstawowych funkcji życiowych. Liczba takich przypadków, jak pokazują statystyki, rośnie latem, jednak zimą podobne sytuacje również nie są wykluczone. Jak rozpoznać szok termiczny i jak sobie z nim radzić?

Przyczyny szoku termicznego i okoliczności

                Szok termiczny, inaczej wstrząs termiczny, wiąże się z szeregiem zagrażających życiu zmian wynikających z gwałtownego ochłodzenia organizmu. Może do takiej sytuacji dojść przez przypadek, choćby podczas wypadnięcia z łódki lub wywrócenia kajaku, albo wskutek lekkomyślnego zachowania, którego przykładem może być skok do chłodnego akwenu tuż po opalaniu. Zimą szok termiczny w zimnej wodzie dotyczy sytuacji załamania się tafli lodu pod człowiekiem.

Najczęstsze okoliczności wstrząsu termicznego związane są z następującymi przypadkami:

Na szok termiczny narażeni są zwłaszcza seniorzy, dzieci oraz kobiety w ciąży. Jednak dodatkowe czynniki ryzyka stanowią: przemęczenie i nadmierny wysiłek fizyczny, zażywanie niektórych leków i spożywanie alkoholu, odwodnienie, niektóre choroby przewlekłe układu oddechowego i krążenia.

Szok termiczny – objawy

                Pierwsze symptomy szoku termicznego to najczęściej gwałtowna utrata kontroli oddechu i mimowolna próba wciągnięcia powietrza. To szczególnie niebezpieczne w przypadku nagłego wpadnięcia do zbiornika wodnego, gdyż ryzyko zakrztuszenia się wodą jest bardzo duże. Dodatkowo zachowanie takie prowadzi do hiperwentylacji, obniżającej poziom dwutlenku węgla w organizmie i skutkującej pojawieniem się mroczków przed oczami, zawrotów głowy, drętwienia kończyn i twarzy. Na tym etapie może dojść także do omdlenia, spowodowanego obkurczaniem naczyń krwionośnych. Skurcz mięśni krtani przekłada się natomiast na trudności w oddychaniu lub całkowite zatrzymanie oddechu.

                Jeśli dana osoba przetrwa pierwszy etap szoku termicznego, nie oznacza to, że zagrożenie minęło. Wychłodzenie mięśni przekłada się na ogólne osłabienie ciała, a sytuacja trwająca kilkadziesiąt minut prowadzi do hipotermii.

Szok termiczny. Jak zapobiegać?

                Podobnie jak w wielu innych sytuacjach, także i szokowi termicznemu lepiej zapobiegać. Jak się przed nim chronić?

• Unikać gwałtownego zanurzania się i skakania do wody, szczególnie w przypadku zbiorników o nieznanej temperaturze.
• Nie wchodź do wody po spożyciu alkoholu.
• Jeśli jesteś mocno rozgrzany schłodź się powoli.
• W wodzie zanurzać się stopniowo, adaptując ciało do zmieniającej się temperatury.
• Dbać o prawidłowe nawodnienie organizmu.
• Unikać wielogodzinnego wypoczynku bezpośrednio na słońcu.
• Sprawdzać stan techniczny sprzętu wodnego (kajaków, łódek, desek).
• Korzystać z kapoków, a w czasie uprawiania sportów wodnych – także odzieży termoizolacyjnej.
• Nie kąpać się w miejscach odludnych, niestrzeżonych.

Szok termiczny – pierwsza pomoc

                Znajomość zasad pierwszej pomocy jest kluczowa do prawidłowej reakcji w przypadku wystąpienia symptomów szoku termicznego. Podstawę stanowi ustabilizowanie temperatury ciała, jednak konkretne działania zależne są od stanu osoby, której chcemy pomóc.

W pierwszej kolejności należy powiadomić ratownika WOPR odpowiedzialnego za dany akwen lub poprosić o pomoc pod ogólnym numerem alarmowym, a następnie – jeśli jest to możliwe – wyciągnąć poszkodowanego na brzeg. W przypadku, gdy sytuacja nie zagraża jego życiu, wystarczy zdjąć mokre ubranie, osuszyć ciało i przykryć kocem, by zabezpieczyć je przed dalszym wychłodzeniem. Jeśli jednak doszło do zatrzymania pracy serca, konieczna jest resuscytacja krążeniowo-oddechowa.

Aby ją przeprowadzić, trzeba ułożyć poszkodowanego na plecach na twardym podłożu. Następnie należy sprawdzić oddech i udrożnić drogi oddechowe, jeśli jest to konieczne. W przypadku braku oddechu należy przejść do uciskania klatki piersiowej i wentylacji zastępczej. Działania te możesz przerwać jedynie, kiedy poszkodowany poruszy się i zacznie samodzielnie oddychać lub na miejscu pojawi się zespół ratownictwa medycznego, który przejmie niezbędne czynności.

Pozdrawiam

Adrian Zadorecki Ratownik Medyczny

Tytuł choć kolokwialny to jednak o bardzo istotnym znaczeniu, Nagłe Zatrzymanie Krążenia w skrócie NZK to stan, w którym nasze serce przestaje pracować. Aby mózg człowieka mógł funkcjonować prawidłowo, musi być stale zaopatrywany w tlen. Brak tlenu przez około 4 minuty sprawia, że mózg zaczyna obumierać.

W organizmie człowieka wyróżniamy trzy główne układy. Jest to układ krążenia, układ nerwowy oraz układ oddechowy. Dysfunkcja jednego z tych układów ma wpływ na pozostałe. Serce nie może pompować krwi kiedy człowiek np nie oddycha bo jest zadławiony. Mózg nie pracuje bez dostępu tlenu z układu oddechowego i dostępu krwi z układu krążenia. Ta machina działa dzięki współpracy wszystkich trzech głównych układów.

Charakterystyczne objawy NZK

O nagłym zatrzymaniu krążenia można mówić wówczas, gdy u pacjenta wystąpiły trzy najważniejsze objawy:

• utrata świadomości,
• brak oddechu,
• brak tętna na dużych tętnicach.

W sytuacji, gdy nie zostały podjęte natychmiastowe działania resuscytacyjne, pojawiają się następujące objawy:

• rozszerzone źrenice, które nie wykazują reakcji na światło,
• plamy opadowe,
• sinica obwodowych części ciała.
• sztywność części ciała,
• spadek temperatury,

Przyczyny sercowe NZK

Do nagłego zatrzymania krążenia może dojść na skutek:

• ostry zespół wieńcowy (zawał mięśnia sercowego),
• kardiomiopatia (rozstrzeniowa o innej etiologii niż niedokrwienie, przerostowa, arytmogenna prawokomorowa),
• genetycznie uwarunkowane arytmogenne choroby serca (zespół długiego odstępu QT, zespół Brugadów, wielokształtny częstoskurcz komorowy zależny od katecholamin i in.),
• zwężenie zastawki aortalnej,
• wypadanie płatka zastawki mitralnej,
• nieprawidłowe odejście tętnic wieńcowych,
• mostek mięśniowy nad tętnicą wieńcową,
• zespół WPW,
• zaburzenia czynności węzła zatokowego i przewodzenia AV,
• migotanie komór (VF)
• idiopatyczne; spowodowane zatorowością płucną, pęknięciem tętniaka lub rozwarstwieniem aorty.

NZK wtórne pozasercowe

spowodowane przyczyną pozasercową, np.

•  zatrzymaniem oddechu,
• urazem wielonarządowym,
• wykrwawieniem.
• zatruciem
• udarem
• choroba przewlekłą np nowotworem itp

Nagłe zatrzymanie krążenia czy to koniec życia?

Bez odpowiedniego wdrożenia pierwszej pomocy a następnie działań związanych z leczeniem sytuacja nagłego zatrzymania krążenia zakończy się nieodwracalną śmiercią. Proces ten można zatrzymać, spowolnić a nawet odwrócić jeśli pierwsza pomoc zostanie wdrożona odpowiednio szybko, mam tu na myśli pierwsze 4 minuty od nzk. odpowiednio wcześnie wdrożona resuscytacja krążeniowo oddechowa a najlepiej z użyciem AED, może skutecznie przerwać proces umierania. To od świadków zdarzenia często zależy życie drugiego człowieka

Adrian Zadorecki Ratownik Medyczny

Instrukcja w wersji tekstowej oraz infografika przedstawiająca jak używać maseczki ochronnej.

1. Umyj i zdezynfekuj ręce
2. Załóż maseczkę starannie i dokładanie tak, aby przylegała szczelnie do twarzy
3. Jeśli maseczka na brzegu ma metalowy pasek umieść go centralnie na nosie i umodeluj do jego krzywizny
4. Nie dotykaj maseczki w trakcie noszenia. Jeśli jednak się to zdarzy bezzwłocznie umyj i zdezynfekuj ręce.
5. Używaj jednej maseczki nie więcej niż 3 godziny lub do momentu kiedy stanie się ona wilgotna – wtedy wymień na nową.
6. Nigdy nie używaj maseczek jednorazowych ponownie! Jak sama nazwa wskazuje są one jednorazowe!
7. Jeśli zdejmujesz maseczkę zrób to chwytając za sznurki lub gumki z tyłu głowy/za uszami. Nigdy nie dotykaj przodu maseczki.
8. Po zdjęciu maseczki natychmiast umieść maseczkę w zamykanym pojemniku lub worku strunowym (warto mieć taki woreczek w torebie lub kieszeni)
9. Nigdy nie odkładaj zużytej maseczki na stół, szafę lub fotel. Nie odkładaj jej w samochodzie na deskę rozdzielczą lub do schowka. Postępuj jak w pkt. 8
10. Po zdjęciu maseczki ponownie umyj i zdezynfekuj ręce.
11. Przygotuj następną maseczkę (schowaj ją do worka strunowego)
12. Warto nosić w torbie, kieszeni lub wozić w samochodzie: rękawiczki jednorazowe, maseczki, woreczki strunowe i płyn do dezynfekcji rąk.

Jak używać maseczki ochronnej- infografika

Pozdrawiam

Adrian Zadorecki Ratownik Medyczny

Podbite oko to określenie odnoszące się do charakterystycznego sinego lub niebieskoczarnego przebarwienia skóry oraz towarzyszącego mu obrzęku. Najczęściej stanowi ono efekt urazu, skutkującego powstaniem wylewów podskórnych krwi. Z reguły po kilku dniach siniec wchłania się samoistnie, stopniowo zmieniając barwę i zanikając. Można – i warto! – podjąć działania, aby ów proces przyspieszyć i złagodzić towarzyszące mu dolegliwości.

Podbite oko jak powstaje?

Podbite oko najczęściej nie jest groźne, a zmiany znikają po kilku dniach. Siniak lu opuchlizna powstaje na skutek uraz np uderzenia pięścią lub piłką. Na początku pojawia się ból i łzawienie. Z biegiem czasu powstaje obrzęk (opuchlizna) i zasinienie “śliwa pod okiem”

Śliwa pod okiem pierwsza pomoc

Odpowiednio szybko wdrożona pierwsza pomoc skróci czas leczenia. Najważniejsze jest jak najszybsze schłodzenie miejsca urazu celem zmniejszenia opuchlizny. Dodatkowe schłodzenie obszaru oczodołu obkurcza naczynia krwionośne, ograniczając dopływ krwi do miejsca uderzenia i zmniejszając powierzchnię przyszłego krwiaka. Pamiętajmy aby schładzać ale nie uciskać mocno miejsce urazu.

Czym okładać podbite oko w tej pierwszej fazie?

Najlepsze będą zimne kompresy oraz specjalne chłodzące pakiety żelowe lub chemiczne. Jeśli takich nie mamy, można użyć lodu lub mrożonki zawiniętych najpierw w foliowy woreczek, a później w ściereczkę. Należy uważać, aby miejsca urazu nie odmrozić, złym pomysłem jest zatem przykładanie lodu bezpośrednio na skórę. Kompres należy trzymać na oku bez uciskania, przez około 10 minut. Można również przyłożyć na czoło okład z pokruszonego lodu. Ten sposób warto powtarzać dopóki obrzęk utrzymuje się, stosując nie więcej niż jeden kilkuminutowy okład na godzinę.

Jakie środki przeciwbólowe stosować przy podbitym oku?

Jeśli potrzebujemy użyć środków przeciwbólowych, powinny to być preparaty nie zawierające kwasu acetylosalicylowego (tak jak np aspiryna lub polopiryna S”. Takie środki rozrzedzają krew i zmniejszają jej krzepliwość, krwiak będzie więc tylko większy. Lepszym pomysłem jest zastosowanie “paracetamolu” w postaci popularnych leków dostępnych bez recepty.

Podbite oko: czym smarować w kolejnych dniach?

Kiedy siniak już się pojawi, podejmowane działania mają na celu przyspieszanie jego gojenia. Pomoże wówczas na podbite oko maść lub żel, które można kupić w aptece bez recepty. Część preparatów zawiera heparynę. Używać ich można po około 24 godzinach od urazu. Zastosowane wcześniej spowodują silniejsze rozlanie się krwiaka. Godna polecenia jest także maść z arniki, która pobudza krążenie krwi, a tym samym rozprasza płyny z uszkodzonych tkanek. Arnika wykazuje również działanie przeciwzapalne.

O ile pierwsza pomoc ma na celu ograniczenie przepływu krwi w miejscu urazu, o tyle teraz można już stosować ciepłe kompresy. Pomaga także bardzo delikatne masowanie skóry w miejscu zasinienia, usprawniające jej ukrwienie.

W tym momencie może pojawić się pytanie o podbite oko: kiedy zejdzie? Warto wiedzieć, że żaden z podanych wyżej sposobów nie sprawi, że zasinienie zniknie w kilka minut. Zwykle wymaga to od około siedmiu do dziesięciu dni. W tym czasie unikać należy wszystkiego, co mogłoby spowodować dalsze urazy, przede wszystkim nie uciskać obrzęku i nie otwierać powiek na siłę, gdy opuchnięcie powoduje trudności w tym zakresie. Trzeba uważać również na wydmuchiwanie nosa, gdyż przy zasinionym oku może to spowodować pękanie naczyń krwionośnych wokół uszkodzonych tkanek.

Podbite oko: czy iść do lekarza?

                Samo podbite oko nie wymaga kontroli lekarskiej. Konsultacja z personelem medycznym może okazać się niezbędna, jeśli pojawiają się dodatkowe niepokojące objawy. Uwagę zwrócić należy przede wszystkim na:

• kłopoty z ostrością wzroku, widzenie niewyraźne, podwójne lub zamglone,
• wylew krwi wewnątrz gałki ocznej,
• silny ból oczu lub głowy,
• obrzęk i zaczerwienienie oczu,
• nudności i wymioty,
• ropienie oka
• tzw. krwiaki okularowe, czyli krwawe podbiegnięcia kształtem przypominające okulary.

Każdy z powyższych objawów może świadczyć o dodatkowych, poważnych urazach oka lub czaszki. Nie można tych symptomów lekceważyć. Lekarz oceni rodzaj uszkodzeń i zastosuje odpowiednie leczenie. Czasem niezbędna może okazać się operacja lub pobyt w szpitalu.

Pozdrawiam

Adrian Zadorecki Ratownik Medyczny

Adrian Zadorecki ratownik medyczny

Mam na imię Adrian i jako ratownik medyczny praktyk od 11 lat pracuję w Zespole Ratownictwa Medycznego (ambulansie) w Nowym Szpitalu w Nakle i Szubinie. Udzielam pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia zawodowo. Wcześniej pracowałem jako ratownik medyczny w SOR Szpitala Uniwersyteckiego nr 1 w Bydgoszczy.

Jestem także, starszym specjalistą ds. szkoleń Wojewódzkiej Stacji Pogotowia Ratunkowego w Bydgoszczy aktywnie prowadzę oraz organizuję szkolenia dla kadry medycznej.

Od kilku lat jestem wykładowcą przedmiotu Medycyna Ratunkowa na kierunku Lekarskim UMK Toruń Collegium Medicum w Bydgoszczy. Wcześniej pracowałem na Wydziale Nauk o Zdrowiu w Państwowej Uczelni im. Stanisława Staszica w Pile– kierunek ratownictwo medyczne. Swoją wiedzę przekazuję również w Wyższej szkole Bankowej w Bydgoszczy i Toruniu na kierunku Bezpieczeństwo Wewnętrzne.

Jako wiceprezes Polskiego Towarzystwa Ratunkowego, aktywnie propaguję wiedzę z pierwszej pomocy oraz kwalifikowanej pierwszej pomocy.

Od 10 lat tworzę firmę szkoleniową kursySOS.pl prowadząc szkolenia w zakresie pierwszej pomocy oraz ratownictwa medycznego. Swoją wiedzą dzielę się na blogu o pierwszej pomocy oraz kanale edukacyjnym na YouTube.

Kim jest ratownik medyczny?

Według Ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym regulującej mój zawód (tekst ustawy dostępny tutaj)  ratownik medyczny to osoba która:
1) posiada pełną zdolność do czynności prawnych;
2) posiada stan zdrowia pozwalający na wykonywanie tego zawodu;
3) wykazuje znajomość języka polskiego w stopniu wystarczającym do wykonywania tego zawodu;
4) rozpoczęła przed dniem 1 października 2019 r. studia wyższe na kierunku (specjalności) ratownictwo medyczne i uzyskała tytuł zawodowy licencjata lub magistra na tym kierunku (specjalności).

Należy zwrócić szczególną uwagę na to, że ratownik i ratownik medyczny posiadają zupełnie inne kompetencje i zakresy wykonywanych działań. Ratownik w myśl ustawy jest to osoba, która ukończyła kurs kwalifikowanej pierwszej pomocy a ratownik medyczny to medyk, który ukończył studia wyższe. Niestety bywa i tak, że te zawody są mylone. Ratownikiem można stać się po ukończeniu 66h kursy i zdaniu egzaminu.

Jak zostać ratownikiem medycznym?

Aby stać się ratownikiem medycznym, trzeba ukończyć w chwili obecnej studia. Szczegółowe warunki rekrutacji można znaleźć na stronach internetowych uczelni wyższych np:

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Collegium Medicum w Bydgoszczy 

Państwowa Uczelnia Stanisława Staszica w Pile

Po ukończeniu studiów absolwent otrzymuje tytuł ratownika medycznego, jak również jest przygotowany do podjęcia studiów drugiego stopnia oraz kształcenia podyplomowego.
Po uzyskaniu dyplomu ukończenia studiów wyższych (licencjat) absolwent zobligowany jest zdać Państwowy Egzamin z Ratownictwa Medycznego (PERM).

Gdzie pracują ratownicy medyczni?

Ratownik medyczny przygotowany jest przede wszystkim do pracy w pogotowiu ratunkowym oraz szpitalnym oddziale ratunkowym. Zanim jednak zostanie kierownikiem Zespołu Ratownictwa Medycznego i będzie podejmował samodzielne decyzje w stanach zagrożenia życia pacjenta. Musi przepracować 5000 tyś godzin np w szpitalnym oddziale ratunkowym, zespole ratownictwa medycznego jako kierowca ratownik medyczny, lub jako trzeci członek załogi np w specjalistycznym zespole ratownictwa medycznego (ambulanse dzielimy na P i S więcej tutaj w filmie) . Dopiero po ukończonych studiach i uzyskaniu odpowiedniego doświadczenia może stać się osoba decyzyjną. Ratownicy medyczni pracują także w Centrum Powiadamiania Ratunkowego lub Lotniczym Pogotowiu Ratunkowym. Często zdarza się także że pracują na oddziałach szpitalnym lecz prawnie nie jest to do końca uregulowane (tak jak zawód pielęgniarki i położnej).

Świadczenia zdrowotne, które mogą być udzielane przez ratownika medycznego w ramach zadań Policji, Służby Ochrony Państwa, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej oraz formacji i jednostek wojskowych sprawiają że w wyżej wymienionych jednostkach pracuje wielu ratowników medycznych pełniąc niejako dwie role np żołnierza i ratownika medycznego.

Co robi ratownik medyczny?

Czynności, które mogą być podejmowane samodzielnie przez ratownika medycznego:

• Ocena stanu pacjenta. Kliniczne badanie podmiotowe i przedmiotowe.
• Układanie pacjenta w pozycji właściwej dla stanu pacjenta lub odniesionych obrażeń.
• Podjęcie i prowadzenie podstawowej i zaawansowanej resuscytacji krążeniowo-oddechowej zgodnie z aktualną wiedzą medyczną.
• Bezprzyrządowe przywracanie drożności dróg oddechowych.
• Przyrządowe przywracanie i zabezpieczanie drożności dróg oddechowych z zastosowaniem w szczególności:
  • rurki ustno-gardłowej;
  • rurki nosowo-gardłowej;
  • przyrządów nadgłośniowych (maska krtaniowa, rurka krtaniowa);
  • konikopunkcji.
• Odsysanie dróg oddechowych metodą otwartą i zamkniętą.
• Podjęcie tlenoterapii czynnej lub wspomagania oddechu lub sztucznej wentylacji płuc metodami bez przyrządowymi i przyrządowymi, z użyciem tlenu lub powietrza, w tym z użyciem respiratora.
• Wykonanie intubacji dotchawiczej i prowadzenie wentylacji w nagłym zatrzymaniu krążenia.
• Przeprowadzenie defibrylacji manualnej na podstawie EKG lub zapisu kardiomonitora.
• Uzywanie defibrylacji zautomatyzowanej.
• Wykonanie przezskórnej elektrostymulacji serca w bradyarytmiach, w przypadku pacjentów niestabilnych hemodynamicznie.
• Przeprowadzenie kardiowersji w tachyarytmiach, w przypadku pacjentów niestabilnych hemodynamicznie.
• Wykonanie i ocena zapisu EKG.
• Monitorowanie czynności układu oddechowego.
• Monitorowanie czynności układu krążenia.
• Wykonanie kaniulacji naczyń obwodowych oraz żyły szyjnej zewnętrznej.
• Wykonanie dojścia doszpikowego.
• Podawanie leków drogą dożylną, domięśniową, podskórną, śródskórną, doustną, podjęzykową, dopoliczkową, wziewną, dotchawiczą, doodbytniczą oraz doszpikową.
• Odbarczanie odmy prężnej drogą nakłucia jamy opłucnowej.
• Oznaczanie parametrów krytycznych z użyciem dostępnego sprzętu.
• Opatrywanie ran.
• Tamowanie krwawień zewnętrznych.
• Unieruchamianie i zabezpieczanie złamań, zwichnięć i skręceń.
• Unieruchamianie kręgosłupa ze szczególnym uwzględnieniem odcinka szyjnego.
• Przyjęcie porodu i opieka medyczna nad noworodkiem i położnicą.
• Wykonanie segregacji medycznej (triage) pierwotnej i wtórnej.
• Przygotowanie pacjenta do transportu lądowego i powietrznego oraz opieka medyczna podczas transportu.
• Wykonanie pomiaru temperatury głębokiej.
• Cewnikowanie pęcherza moczowego.
• Zakładanie sondy żołądkowej i płukanie żołądka.
• Podawanie na zlecenie lekarza leków innych niż wymienione poniżej.

47 leków które ratownik medyczny może podać samodzielnie:

• Acidum acetylsalicylicum (tabletki)
• Adenosinum (roztwór do wstrzykiwań)
• Amiodaroni hydrochloridum (roztwór do wstrzykiwań)
• Atropini sulfas (roztwór do wstrzykiwań)
• Isosorbidi mononitras (tabletki)
• Budesonidum (zawiesina do nebulizacji)
• Captoprilum (tabletki)
• Clemastinum (roztwór do wstrzykiwań)
• Clonazepamum (roztwór do wstrzykiwań)
• Clopidogrelum (tabletki) – po teletransmisji EKG i konsultacji specjalistycznej
• Dexamethasoni phosphas (roztwór do wstrzykiwań)
• Diazepamum (tabletki, roztwór do wstrzykiwań, wlewka doodbytnicza)
• Drotaverini hydrochloridum (roztwór do wstrzykiwań)
• Epinephrinum (roztwór do wstrzykiwań)
• Fentanylum (roztwór do wstrzykiwań)
• Flumazenilum (roztwór do wstrzykiwań)
• Furosemidum (roztwór do wstrzykiwań)
• Glyceroli trinitras (tabletki, aerozol do stosowania podjęzykowego)
• Glucagoni hydrochloridum (roztwór do wstrzykiwań)
• Glucosum 5% (roztwór do wlewu dożylnego)
• Glucosum 20% (roztwór do wstrzykiwań)
• Heparinum natricum (roztwór do wstrzykiwań)
• Hydrocortisonum (roztwór do wstrzykiwań)
• Hydroxyzinum (tabletki, roztwór do wstrzykiwań)
• Ibuprofenum (tabletki)
• Ketoprofenum (tabletki, roztwór do wstrzykiwań)
• Lidocaini hydrochloridum (roztwór do wstrzykiwań, żel)
• Magnesii sulfas roztwór do wstrzykiwań
• Mannitolum – 15% roztwór do wlewu dożylnego
• Metamizolum natricum roztwór do wstrzykiwań
• Metoclopramidum roztwór do wstrzykiwań
• Metoprololi tartras roztwór do wstrzykiwań
• Midazolamum roztwór do wstrzykiwań
• Morphini sulfas roztwór do wstrzykiwań
• Naloxoni hydrochloridum roztwór do wstrzykiwań
• Natrii chloridum 0,9% roztwór do wlewu dożylnego
• Natrii hydrogenocarbonas 8,4% roztwór do wstrzykiwań
• Papaverini hydrochloridum roztwór do wstrzykiwań
• Paracetamolum czopki, tabletki, roztwór do wstrzykiwań
• Płyn fizjologiczny wieloelektrolitowy izotoniczny (roztwór do wlewu dożylnego)
• Płyny koloidowe niewymagające pobierania przed iniekcją krwi na grupę oraz próby krzyżowej – skrobia hydroksyetylowana, żelatyna modyfikowana (roztwór do wlewu dożylnego)
• Salbutamolum (roztwór do wstrzykiwań, roztwór do nebulizacji)
• Solutio Ringeri – zbilansowany roztwór elektrolitowy (roztwór do wlewu dożylnego)
• Thiethylperazinum (czopki, roztwór do wstrzykiwań)
• Ticagrelor (tabletki) po teletransmisji EKG i konsultacji specjalistycznej
• Tlen medyczny (gaz)
• Urapidilum (roztwór do wstrzykiwań)
• Desmopressinum (tabletki, aerozol, roztwór do wstrzykiwań)
• koncentraty czynników krzepnięcia (roztwór do wstrzykiwań)

Ile zarabia ratownik medyczny?

Sugerując się portalem wynagrodzenia.pl można przekonać się że zarobki nie są zupełnie adekwatne do wyżej wymienionych czynności i zakresu obowiązków oraz odpowiedzialności na ludzkie życie. Wynoszą średnio 3600 zł brutto etat oraz około 35 zł brutto za godzinę pracy na tzw “kontrakcie” czyli prowadzenie własnej działalności gospodarczej i jako firma świadczenie usług w np pogotowiu ratunkowym.

Ratownik Medyczny do wynajęcia?

W ramach prowadzonej działalności gospodarczej czyli ratownik medyczny, który “ma firmę” może świadczyć kilka rodzajów usług. Jedną z moich podstawowych form można powiedzieć “dorabiania” do etatu jest prowadzenie kursów i szkoleń w zakresie pierwszej pomocy. Każda firma, szkoła, instytucja publiczna może wynająć ratownika medycznego świadczącego usługi szkoleniowe do tego, aby przeszkolił pracowników w zakresie pierwszej pomocy. Jak wygląda takie szkolenie można przeczytać tutaj.

lub obejrzeć mój film w którym opowiadam jak wygląda takie szkolenie:

P.S
Mój kanał YouTube- https://tiny.pl/tpj1b
Facebook Fanpage- https://www.facebook.com/kursysos/
Instagram https://www.instagram.com/adrian_zadorecki_kursysos.pl/

pozdrawiam

Adrian Zadorecki ratownik medyczny

            Mimo że w czasach pandemii znacznie więcej czasu spędzamy w domach, niewykluczone, że nawet w takich okolicznościach dojdzie do sytuacji, w której konieczne będzie udzielenie komuś pierwszej pomocy. Zagrożenie dotyczyć może osoby najbliższej, sąsiada, ofiary wypadku czy przechodnia. Prawdopodobny i naturalny strach przed zakażeniem nie powinien jednak powstrzymywać niezbędnych działań, choć – oczywiście – zwiększenie czujności w trakcie udzielania pierwszej pomocy i zastosowanie kilku zasad ograniczy ryzyko zakażenia. Pierwsza pomoc w dobie koronawirusa musi być prowadzona z zachowaniem bezpieczeństwa zarówno dla ratownika jak i ratowanego.

            Niezależnie od pandemii koronawirusa każdego dnia ponad 13 000 ludzi w Polsce trafia do szpitalnych oddziałów ratunkowych z powodu nagłego pogorszenia stanu zdrowia. Niezwiązane z wirusami nagłe zatrzymanie pracy serca dotyczy 700 000 europejczyków rocznie. Ratowanie życia zawsze stanowi priorytet.

Koronawirus a pierwsza pomoc – ogólne zasady

            Do zakażenia koronawirusem dochodzi poprzez bezpośredni kontakt z osobą zakażoną. Wirus przenosi się drogą kropelkową, co oznacza, że ryzyko zmniejszyć można poprzez wdrożenie do procedury pierwszej pomocy kilku istotnych zachowań. Jakich?

• Zachowaj bezpieczeństwo
• Unikaj bezpośredniego kontaktu. Rozmawiając z osobą poszkodowaną, staraj się zachować bezpieczny dystans przynajmniej 2 metra.
• Jeśli to możliwe, dopytaj, czy człowiek, któremu chcesz pomóc, ma objawy grypopodobne lub czy powinien przebywać w kwarantannie. Takie objawy zwiększają ryzyko zakażenia, spróbuj odizolować tę osobę od innych.
• Jeśli nie możesz ustalić powyższej kwestii, zakładaj, że masz do czynienia z osobą zakażoną.
• W przypadku konieczności zbliżenia się do osoby poszkodowanej w celu udzielenia jej pomocy, załóż jednorazowe rękawiczki, a najlepiej także okulary (korekcyjne lub robocze). Przed i po kontakcie dodatkowo warto zdezynfekować dłonie żelem.
• Wykonuj tylko niezbędne czynności ratujące życie, takie jak na przykład zatamowanie krwawienia.
• Pamiętaj o powiadomieniu służb ratunkowych. Do ich przyjazdu monitoruj stan poszkodowanego i, jeśli jest to konieczne, ułóż go w pozycji bezpiecznej.

            Bardzo ważne jest, by – jeśli wzywasz na miejsce służby ratunkowe – powiadomić dyspozytora o każdej sytuacji związanej z trudnościami oddechowymi i dusznościami u poszkodowanego. Symptomy takie jak: nagłe problemy z oddychaniem, ból w klatce piersiowej czy atak astmy mogą wskazywać na COVID-19. Wcześniej przygotowani ratownicy będą mogli zastosować odpowiednie zabezpieczenia, w tym specjalny strój, co ochroni ich przed zakażeniem i pozwoli na dalsze ratowanie ludzkiego życia.

            Zatajenie tego rodzaju informacji ma poważne konsekwencje. W Polsce zdarzył się już przypadek, gdy – ze względu na takie właśnie przemilczenie – trzeba było poddać kwarantannie ponad 20 osób należących do personelu medycznego i służb mundurowych.

Pierwsza pomoc i koronawirus. Szczególne środki ostrożności

            Jakie objawy są sygnałem nakazującym zachowanie zwiększonej ostrożności?

            Przede wszystkim napady drgawek. Powodują one kaszel i zintensyfikowaną produkcję śliny. Wydzielina natomiast zwiększa ryzyko zakażenia. W takiej sytuacji ogranicz się do podłożenia czegoś miękkiego pod głowę chorego i zachowuj dystans.

            Wysoka gorączka oraz duszności to jedne z najczęściej występujących objawów koronawirusa. Gdy się pojawią, należy unikać kontaktu twarzą w twarz z chorym. Jeśli poszkodowany się dławi, trzeba zadziałać natychmiast, gdyż każda zwłoka stanowi realne zagrożenie życia. Pochyl poszkodowanego do przodu i mocno uderzaj w jego plecy otwartą dłonią.

Jak udzielać pierwszej pomocy? Koronawirus a oddechy ratunkowe

            Standardowo oddech sprawdzany jest przy użyciu trzech zmysłów: słuchu, dotyku i wzroku. Takie działanie siłą rzeczy wiąże się jednak z bliskim kontaktem i koniecznością zbliżenia do głowy osoby, której udziela się pomocy. W obliczu koronawirusa lepiej tego unikać. Nawet jeśli pojawi się pokusa wykonywania oddechów ratowniczych, porzuć tę myśl. Takie działania mogą niekorzystnie odbić się na zdrowiu osoby ratującej.

            Od kilku lat zresztą organizacje zdrowia podkreślają, że w przypadku zatrzymaniu krążenia priorytetem jest uciskanie klatki piersiowej, oraz użycie defibrylatora AED a nie wtłaczanie powietrza metodą usta-usta. To nacisk pozwala rozprowadzić zapas tlenu i sprawia, że chory na skutek uciśnięć sam zaciąga powietrze. Oczywiście, w czasie całego procesu należy zachować środki bezpieczeństwa, przede wszystkim stosując rękawiczki i osłonę twarzy swojej oraz poszkodowanego.

Uporządkujmy! jak powinna wyglądać pierwsza pomoc w dobie koronawirusa.

• Jeśli widzisz osobę nieprzytomną głośno do niej krzyknij.
• Podejdź do poszkodowanego i zasłoń jego twarz np częścią odzieży lub maseczką.
• Sprawdzając oddech ogranicz się do obserwacji ruchu klatki piersiowej. Jeśli nie dostrzegasz rytmicznego unoszenia i opadania, załóż, że poszkodowany nie oddycha.
• Wezwij służby ratunkowe.
• Rozpocznij uciskanie klatki piersiowej w jej środkowej części w częstotliwości dwóch uciśnięć na sekundę. Używaj przy tym rękawiczek ochronnych i, jeśli jest to możliwe, okularów.
• Nie przerywaj reanimacji aż do przyjazdu służb ratunkowych lub powrotu czynności życiowych.
• Przy zatrzymaniu oddechu często dochodzi do migotania komór serca. Jeśli znajdujesz się w miejscu, w którym dostępny jest defibrylator (dworce, przystanki komunikacji miejskiej, centra handlowe), użyj go, postępując zgodnie z dołączoną do urządzenia instrukcją.

Pierwsza pomoc – i co później?

            Po zakończeniu działań ratowniczych także zastosuj środki bezpieczeństwa. Zdejmij rękawiczki, wywijając je wewnętrzną stroną na zewnątrz. Umyj dokładnie ręce ciepłą wodą z mydłem. Jeśli jest to możliwe, wykorzystaj środek dezynfekcyjny. Możesz poprosić przybyłych na miejsce ratowników o odpowiedni preparat.

            Jeśli istnieje uzasadnione podejrzenie, że ratowana przez ciebie osoba jest zakażona koronawirusem lub jeśli zostanie to potwierdzone, poddaj się domowej kwarantannie. Izolacja powinna potrwać dwa tygodnie. W tym czasie obserwuj, czy pojawią się objawy takie jak: wysoka gorączka, kaszel, duszność. Co zrobić, jeśli podejrzewasz koronawirus? Skontaktuj się telefonicznie z lekarzem rodzinnym lub stacją sanitarno-epidemiologiczną.

            W ostatnim okresie więcej czasu spędzamy w domu, mniej w miejscach publicznych. Jeśli pomocy wymaga domownik, ryzyko zakażenia nie wzrasta znacząco, gdyż i tak przebywamy z najbliższymi pod jednym dachem. Jeśli jednak pierwsza pomoc dotyczy kogoś spoza tego grona: sąsiada czy przechodnia, uznaj go za potencjalnie zakażonego COVID-19.

            Mimo istniejącego ryzyka zakażenia, warto interweniować. Koronawirus niczego nie zmienia: szybkie udzielenie pierwszej pomocy często jest jedyną szansą poszkodowanego na ratunek. Zachowując wymienione wyżej zasady bezpieczeństwa, jesteś w stanie ochronić siebie przez zagrożeniem, a jednocześnie uratować innych.

Pozdrawiam

Adrian Zadorecki

P.S zapraszam na moje socjal media a przede wszystkim wpadnij na mój kanał na youtune.

Wejdź i pobierz darmowe instrukcje z pierwszej pomocy w wersji PDF:
<<<<INSTRUKCJE>>>
Mój kanał YouTube-
<<<KANAŁ YOUTUBE O PIERWSZEJ POMOCY>>>
Facebook Fanpage-
<<<FANPAGE>>>
Instagram-
<<<PROFIL NA INSTAGRAMIE>>>

Pierwsza pomoc w dobie koronawirusa- infografika

Nie zawsze wiąże się z bólem, choć jest to jeden z najbardziej charakterystycznych jego objawów. Czasem przejawia się dusznościami i wrażeniem ucisku. U kobiet przebiegać może inaczej niż u mężczyzn. Zawał serca, bo o nim mowa, jest w Polsce powodem 73 tysięcy zgonów rocznie a pierwsza pomoc jest kluczowa. Wielu z nich można by zapobiec, gdyby objawy zawału w porę zostały rozpoznane.

Zawał serca – co to jest?

Niewiele osób wie, czym tak naprawdę jest zawał serca. To nic innego jak niedokrwienie mięśnia sercowego, do którego dochodzi wskutek zatkania jednego z naczyń krwionośnych. Powodem mogą być płytki cholesterolowe lub skrzepy krwi.

Im dłużej naczynie krwionośne jest zablokowane, tym większy obszar mięśnia sercowego obumiera. Właśnie dlatego wczesna reakcja to szansa na zminimalizowanie negatywnych konsekwencji. Kardiolodzy używają zresztą często określenia: „czas to mięsień”.

Tego czasu jest niewiele. Po upływie 3 – 6 godzin obumiera cały obszar mięśnia zaopatrywany przez zamknięte naczynie. W takim przypadku zmiany są nieodwracalne, nawet mimo wdrożenia nowoczesnych metod leczenia.

Kto jest narażony na zawał serca? Przyczyny

Przyczyny zawału serca to temat, z którym wiąże się wiele mitów. Jednym z najczęściej powtarzanych i najbardziej złudnych jest przekonanie, iż zagrożenie to dotyczy mężczyzn. To nieprawda, choć w przypadku kobiet dolegliwości zwykle pojawiają się później i często mają specyficzny charakter.

Zacznijmy od odpowiedzi na pytanie, kto jest narażony na zawał serca najbardziej? U niektórych osób powodujące go zmiany miażdżycowe mogą wynikać z predyspozycji genetycznych, najczęściej jednak stanowią konsekwencję nieprawidłowej diety, braku aktywności fizycznej, palenia papierosów. W Europie zawał stanowi najczęstszą przyczynę zgonów u ludzi po 65. roku życia, jednak statyczna praca i cywilizacyjne zmiany w stylu funkcjonowania powodują, że ryzyko wzrasta już po 40.

Dodatkowymi zagrożeniami są: otyłość, nadciśnienie, cukrzyca i wysoki poziom cholesterolu we krwi. Czynnik ryzyka stanowi także stres i silne stany emocjonalne powodujące długotrwałe i silne kurczenie naczynia krwionośnego.

Zawał serca a płeć? Okazuje się, że kobiet ten problem wcale nie dotyka rzadziej, tylko później. Do okresu menopauzalnego dodatkową ochronę zapewnia im układ hormonalny. Specjaliści podkreślają, że częstość występowania zawałów u pięćdziesięcioletnich kobiet  jest taka sama jak u mężczyzn starszych o dekadę.

Co poprzedza zawał serca?

Wczesne objawy zawału serca mogą być bardzo dyskretne. Często pacjenci twierdzą, że czuli tylko trudny do sprecyzowania niepokój. Przed zawałem organizm może wysyłać jednak także inne sygnały, wskazujące na pogłębianie się choroby wieńcowej. Te symptomy początkowo nie są uciążliwe. Z biegiem czasu przybierają na sile.

Jakie objawy powinny być alarmujące?

Do najczęściej spotykanych symptomów należą zgaga i pieczenie w mostku identyfikowane często jako objawy niestrawności. Czujność wzmóc powinny także bóle w barku i stawie łokciowym oraz drętwienie kończyn górnych szczególnie lewej kończyny. Większość pacjentów przed zawałem doświadcza także obfitego, zimnego pocenia bez konkretnego powodu. Nasila się zmęczenie i ogólne osłabienie organizmu, którym towarzyszy spłycenie oddechu, a często także zawroty głowy i omdlenia. Na kilka dni lub tygodni przed zawałem mogą wystąpić również objawy grypopodobne.

Jak rozpoznać zawał serca?

Zawał serca może być mylony z dolegliwościami przewodu pokarmowego (refluksem, niestrawnością, zatruciami), nerwobólami, nerwicami i bólami spowodowanymi przez urazy mechaniczne. Co jest charakterystyczne dla zawału?

Ból, często bardzo silny, to najczęstszy objaw zawału serca. Nie ma on charakteru punktowego, trudno więc wskazać palcem konkretne miejsce, ale chorzy lokalizują go najczęściej w klatce piersiowej (za mostkiem) i określają jako rozpierający, piekący, dławiący, ściskający. Trwa dłużej niż 20 minut, także w spoczynku. Może mieć charakter ciągły lub nawracający.

Ból może być też zlokalizowany w nadbrzuszu środkowym lub górnej części brzucha. Czasami nie pojawia się w ogóle, co dotyczy zwłaszcza osób starszych oraz diabetyków.

Jak rozpoznać ból zawałowy? Charakterystyczne jest dla niego to, że nie zmienia intensywności pod wpływem nacisku dłoni lub zmiany ułożenia ciała. Może promieniować w kierunku ręki, żuchwy lub pleców.

Inne objawy zawału serca to:

• duszności,
• osłabienie i zawroty głowy,
• kołatanie serca,
• zimne poty,
• sine zabarwienie skóry końcówek palców, płatków uszu, warg,
• uczucie niepokoju i lęku,
• mdłości i wymioty.

Jak wspomniano już wcześniej, objawy zawału serca u kobiet mogą wyglądać nieco inaczej. Podstawą nadal jest ból, jednak może on manifestować się jako ból żołądka i odruch wymiotny. To jeden z powodów, dla których kobiety rzadziej wzywają pogotowie ratunkowe, odbierając sobie szansę na skuteczną pomoc.

Co robić kiedy wystąpią niepokojące objawy?

W przypadku zawału serca obowiązuje zasada „złotej godziny” – pierwsze 60 minut jest kluczowe dla skuteczności później podejmowanych działań. Szacuje się, że 60% pacjentów z zawałem serca umiera właśnie w tym czasie, a im szybciej udzielona pomoc, tym lepsze rokowania. Jeśli czas dotarcia do szpitala przekracza 6 godzin, śmiertelność dramatycznie wzrasta.

Zawał serca pierwsza pomoc krok po kroku?

Przede wszystkim wezwijmy pogotowie. Nie należy transportować chorego samodzielnie do szpitala, ponieważ już w karetce można podjąć skuteczne działania. Jak zachować się zanim pomoc dotrze?

• Jeśli chory jest przytomny, pomóż mu usiąść stabilnie w pozycji półsiedzącej z podpartymi plecami. Jeśli jest nieprzytomny, ułóż go w pozycji bocznej ustalonej. Nie układaj chorego na plecach, gdyż taka pozycja ciała może nasilać duszności.
• Jeśli chory przyjmuje leki zapisane przez lekarza i jest w stanie przełykać, ułatw mu ich zażycie.
• Zapewnij wsparcie psychiczne, starając się uspokoić chorego.
• Poluzuj ubranie: rozepnij pasek w spodniach, biustonosz, rozluźnij krawat.
• Jeśli chory jest przytomny, podaj mu 300-500 mg kwasu acetylosalicylowego (aspiryna lub polopiryna). Dotyczy to osób, u których nie ma źródeł krwawienia i które nie są na tę substancję uczulone (przyjmowały ją wcześniej).
• Kontroluj oddech u chorego. Jeśli dojdzie do zatrzymania akcji serca, rozpocznij resuscytację krążeniowo-oddechową.
• Nie należy podawać preparatów zawierających dikolfenak, leków nasercowych, nadciśnieniowych, a jeśli dostrzegalne są objawy wstrząsu, bladość i zimne poty, także nitrogliceryny.
• Nie należy podawać nic do jedzenia ani picia.
• Zapewnij komfort psychiczny, uspokój poszkodowanego
• Jeśli w pobliżu jest dostępny defibrylator poproś o jego przyniesienie. Jeśli dojdzie do zatrzymania krążenia i oddechu będzie on niezbędny.

Szpital i co dalej?

Przebieg leczenia szpitalnego po przetransportowaniu pacjenta przez zespół pogotowia ratunkowego jest w większości podobny i polega na przeprowadzeniu zabiegu udrożnienia tętnicy wiecowej w sercu (czyli jej odetkaniu)

Co po zawale serca? Zgodnie z zaleceniami Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego  wskazana jest rehabilitacja kardiologiczna. Przez resztę życia pacjent należeć będzie do grupy wysokiego ryzyka narażonej na kolejne zawały. Powinien więc zażywać leki, dbać o aktywność fizyczną, rzucić palenie i zadbać o prawidłową masę ciała. Bardzo ważna jest dieta przeciwmiażdżycowa. Kontrolować należy pięć głównych czynników ryzyka: palenie tytoniu, nadciśnienie tętnicze, wysoki poziom cholesterolu i glikemii oraz nadwagę lub otyłość.

Większość pacjentów po przejściu rehabilitacji i przy stosowaniu się do zaleceń funkcjonuje normalnie, często podejmując ponownie pracę zawodową. Czas takiego powrotu uzależniony jest od rozległości zawału, ewentualnych powikłań, wieku i chorób towarzyszących. Zwykle następuje to w ciągu 3 – 6 miesięcy od zawału serca.

W filmie opowiadam o zawale serca zapraszam:

Adrian Zadorecki zapraszam na szkolenie z pierwszej pomocy.