Historia pierwszej pomocy

Rys historyczny udzielania pierwszej pomocy

Historia pierwszej pomocy sięga najdawniejszych czasów, leczenie chorób, zaopatrywanie ran doznanych podczas polowań czy wypraw wojennych towarzyszyło człowiekowi. Już nasi przodkowie obserwując świat zwierząt zauważyli, że oczyszczanie ran poprzez najczęściej ich lizanie przyczynia się do lepszego gojenia. Nawet po dziś dzień aktualnie jest przysłowie “goi się jak na psie”. O potrzebie udzielania pierwszej pomocy zdawali sobie sprawę już starożytni Grecy i Rzymianie. Za czasów Hipokratesa “chirurgia” stała na wysokim jak na ówczesny świat poziomie. W homerowskiej “Iliadzie” możemy doszukać się fragmentów opisujących punkty opieki nad rannymi w walce pod Troją. Ranni rzymscy legioniści mieli zapewnioną opiekę w specjalnych lecznicach, w których opiekę nad żołnierzami sprawował przeszkolony personel oraz pierwsi lekarze. Brak ostępu do leków oraz sterylnych warunków (bakterie nie były wówczas znane) był wielkim ograniczeniem. Niestety wysoki poziom leczenia niósł ze sobą dużą śmiertelność sięgającą nawet 80%.

Historia pierwszej pomocy w czasach nowożytnych

Wojny napoleońskie niosły za sobą wiele ofiar wojennych. Tygodniowe przemarsze wojsk oraz ograniczone siły ludzkie wymusiły system zaopatrywania i leczenia żołnierzy. Ponieważ musieli oni być zdolni do dalszej walki. Prekursorem udzielania pierwszej pomocy był naczelny chirurg Napoleona Dominique Jean Larrey. Hostoria pierwszej pomocy zapamiętała go jako ojca triage (segregacji medycznej). Jako pierwszy wprowadził segregacje poszkodowanych na polu bitwy, a także punkty sanitarne, pierwsze lotne ambulanse zbierające poszkodowanych z pola bitwy. Te “jednostki szybkiego reagowania’ transportowały poszkodowanych do punktów sanitarnych, gdzie lekarze wykonywali niezbędne dla życia operacje. Tym sposobem podczas bitwy pod Borotino w 1812 wykonano ponad 200 amputacji u rannych żołnierzy przyczyniając się do rozwoju medycyny wojennej. W XVIII wojny rozstrzygała często jedna bitwa i siła ognia miała niewielki zasięg przez co punkty pierwszej pomocy mogły być usytuowane blisko pola bitwy co w przypadku opanowania krwotoków, miało kluczowe znaczenie.

Powstanie Międzynarodowego Komitetu Czerwonego Krzyża

Rozwój techniki wojennej, zwiększenie sił zbrojnych, nowoczesne karabiny sprawiały, że ilość poszkodowanych znacznie wzrosła. Punkty pierwszej pomocy nie mogły znajdować się w okolicach bitew. Ponieważ, po pierwsze były zagrożone, po drugie transport poszkodowanych wydłużał się. Śmiertelność wzrastała i tak podczas bitwy pod Solferino 1859 roku zginęło ponad 40 tyś żołnierzy. Henry Dunant naoczny świadek bitwy opisał swoje spostrzeżenia w książce “Wspomnienie Solferino”. Postulaty jakie głosił to potrzeba zorganizowania stowarzyszeń niosących pomoc rannym.  Będących wsparciem służb medycznych a także ochronę prawną osób biorących udział w akcjach ratowniczych. Pomysły Dunanta zostały wprowadzone w życie w Genewie w 1863 roku. Komisja powołana przez Genewskie Stowarzyszenie Opieki Publicznej powołała do życia Międzynarodowy Komitet Opieki Nad Rannymi późniejszy Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża. Za namową członków MKCK rząd Szwajcarii przy udziale 16 państw podpisał traktat o poprawieniu losu rannych wojskowych, który stał się pierwszym prawem humanitarnym.

Historia pierwszej pomocy I oraz II wojna światowa

Władimir Oppel rosyjski chirurg stworzył nowy system leczenia rannych. System ten przewidywał kierowanie poszkodowanych do kolejnych punktów pomocy medycznej i kontynuacje leczenia, na każdym etapie ewakuacji wraz z segregacją medyczną. System ten uległ rozwinięciu a korzystały z niego wojska radzieckie, polskie a nawet amerykańskie.

Powyższe dane wskazują, że przeżywalność poszkodowanych jest wprost proporcjonalna do upływającego czasu. Doświadczenia wywołane licznymi konfliktami stały się podstawą do tworzenia cywilnego modelu udzielania pierwszej pomocy. Profesor A.W Ahnefeld stworzył pierwszy model ratownictwa cywilnego nazwany “Łańcuchem Ratunkowym” Który szybko zyskał na popularności dzięki członkom Międzynarodowego Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca.

Łańcuch ratunkowy

Historia pierwszej pomocy współczesność

Przyjmuje się pierwsza pomoc oparta na Łańcuchu ratunkowym narodziła się w Befaście w Irlandii. W dniu 1 stycznia dzięki dotacji Brytyjskiej Fundacji na rzecz Serca powstała Mobilna Jednostka Pomocy Kardiologicznej. Była to dobrze wyposażona karetka reanimacyjna. W dniu 5 sierpnia 1967 roku w czasopiśmie “Lancet” opublikowano wnioski z projektu w Belfaście grupa badanych osób wynosiła 312 pacjentów w okresie piętnastu miesięcy. Wkrótce podobne programy zaczęły funkcjonować na całym świecie. Na szczególne wyróżnienie zasłużył program realizowany w Seattle> przeszkolono tam ponad 600 tys osób, w zakresie resuscytacji krążeniowo-oddechowej. Odsetek osób, przeżywających zatrzymanie krążenia jest największy na całym świecie.

Follow Adrian Zadorecki ratownik medyczny:

specjalista ratownictwa medycznego

Kierownik Zespołu Ratownictwa Medycznego. Wykładowca akademicki Collegium Medicum w Bydgoszczy. Starszy specjalista do spraw szkoleń Wojewódzkiej Stacji Pogotowia Ratunkowego w Bydgoszczy.

Zostaw Komentarz