Masz dziecko z alergią? Zapewne wiesz, jakim zagrożeniem dla życia może być wstrząs anafilaktyczny Alergie mogą być łagodne, umiarkowane lub ciężkie, a anafilaksja to najcięższy rodzaj reakcji alergicznej. Przyczyny wystąpienia wstrząsu różnią się w zależności od osoby, ale zwykle są to użądlenia owadów lub niektóre leki i pokarmy, takie jak orzechy, skorupiaki lub jajka. Anafilaksja na ogół nie występuje przy pierwszej ekspozycji na alergen, ale przy kolejnych ekspozycjach. Jeśli wiesz, że Twoje dziecko może potrzebować natychmiastowej pomocy, przebywając w placówce oświatowej, to czy możesz liczyć na to, że tę pomoc otrzyma od pracowników szkoły/przedszkola? Podanie adrenaliny staje się obowiązkiem nie tylko medyków ale i nauczycieli.
Spis treści:
- Wstrząs anafilaktyczny – co to jest, objawy
- Postępowanie w przypadku anafilaksji
- Alergik w szkole i przedszkolu. Jak postępować z takimi dziećmi? Są zalecenia Ministra Zdrowia podanie adrenaliny
- Kto ma podawać dzieciom adrenalinę w placówkach oświatowych?
- Podanie adrenaliny to wciąż jeszcze nie jest pierwsza pomoc
- Podanie adrenaliny przez nauczyciela
Wstrząs anafilaktyczny – co to jest, objawy
Anafilaksja to ciężka, nagła (od kilku do kilkunastu minut od kontaktu z alergenem) reakcja alergiczna, która stanowi zagrożenie życia chorego. Najczęstsze objawy wstrząsu to:
- zaczerwienienie skóry lub pokrzywka,
- silny świąd dłoni, stóp i całego ciała,
- napad kaszlu,
- świszczący oddech,
- obrzęk ust,
- obrzęk języka,
- obrzęk gardła,
- trudności w oddychaniu,
- nudności,
- wymioty,
- zawroty głowy,
- przyspieszone bicie serca,
- obniżenie ciśnienia krwi,
- utrata świadomości.
Wstrząs anafilaktyczny jest dużo bardziej niebezpieczny u dzieci, gdyż ilość toksyny np. owadów w stosunku do masy ciała jest większa niż u dorosłego.
Postępowanie w przypadku anafilaksji
Osoby uczulone, u których wystąpiła już silna reakcja alergiczna, powinny zawsze mieć przy sobie preparat zapobiegający negatywnym skutkom anafilaksji do samodzielnego użycia – adrenalinę w specjalnej ampułkostrzykawce lub autowstrzykiwaczu typu EpiPen. Wygląda on jak długopis. Adrenalinę zaleca się wstrzykiwać pośrodku zewnętrznej strony uda. Można to zrobić nawet przez ubranie. Jeśli adrenalinę podaje się dziecku, jego nogę należy unieruchomić podczas wstrzykiwania, by ograniczyć jej ruch. Adrenalina działa bardzo szybko po podaniu, sprawiając, że objawy wstrząsu anafilaktycznego mijają. W przypadku, gdy poszkodowany jest nieprzytomny i nie oddycha, należy takiej osobie udzielić pomocy, wykonując resuscytację krążeniowo-oddechową (RKO) aż do przybycia służb ratunkowych.
W filmie przedstawione jest działanie medyków.
Alergik w szkole i przedszkolu. Jak postępować z takimi dziećmi? Są zalecenia Ministra Zdrowia- podawanie adrenaliny
Ministerstwo Zdrowia zajęło stanowisko w sprawie opieki nad uczniami z chorobami alergicznymi w szkole na prośbę Rzecznika Praw Obywatelskich. Wcześniej kwestia ta nie była uregulowana i zależała od decyzji kierownictwa danej placówki. Obowiązek przekazania informacji o stanie zdrowia dziecka wynika z art. 155 ustawy z dnia 16 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz. U. z 2021 r. poz. 1082). W sytuacji, gdy podczas pobytu w placówce zaistnieje konieczność podania dziecku leków bądź zastosowania innych działań – niezbędne jest upoważnienie przez rodziców dziecka do podejmowania tych działań oraz pisemna zgoda pracownika szkoły.
Zgodnie z obwieszczeniem Ministra Zdrowia z dnia 3 listopada 2022 r. “w celu zapewnienia uczniowi podczas pobytu w szkole odpowiedniej opieki, odżywiania oraz stosowania adekwatnych do rozwoju psychoruchowego sposobów postępowania, rodzic przekazuje dyrektorowi szkoły uznane przez niego za istotne dane o stanie zdrowia, stosowanej diecie i rozwoju psychofizycznym ucznia. Podawanie leków podczas pobytu ucznia w szkole przez pracowników szkoły może odbywać się wyłącznie za ich pisemną zgodą oraz na podstawie upoważnienia przez rodzica.” Nic nie stoi na przeszkodzie, żeby nauczyciel podał dziecku zastrzyk adrenaliny w przypadku wystąpienia wstrząsu anafilaktycznego. W lutym 2022 r. eksperci Polskiego Towarzystwa Alergologicznego, na zlecenie resortu zdrowia, opracowali dokument zawierający zalecenia dotyczące postępowania z dziećmi i młodzieżą z chorobami alergicznymi podczas pobytu w szkole.
Podstawa prawna: Obwieszczenie Ministra Zdrowia.
Kto ma podawać dzieciom adrenalinę w placówkach oświatowych?
Czy nauczyciel może podać dziecku adrenalinę? Powinna być ona podana przez świadka zdarzenia, niezależnie od posiadanych przez niego kwalifikacji, w sytuacji nagłej, gdy występują wskazania do jej podania, a osoba aplikująca lek jest zaznajomiona ze wskazaniami do jego stosowania oraz sposobem podawania. Ważne jest zapewnienie pracownikom szkoły wiedzy i przygotowania do udzielania pierwszej pomocy w bezpieczny i skuteczny sposób, zwłaszcza uczniom przewlekle chorym. Zgodnie z Ustawą z dnia 12 kwietnia 2019 r. o opiece zdrowotnej nad uczniami (Dz. U. poz. 1078) dyrektor szkoły zapewnia pracownikom możliwość szkolenia lub w inny sposób zdobycia wiedzy na temat sposobów postępowania wobec uczniów przewlekle chorych, odpowiednio do ich potrzeb zdrowotnych. W rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z 2020 r. poz. 1604), określono obowiązek przeszkolenia nauczycieli w zakresie udzielania pierwszej pomocy. Do ukończenia kursu pierwszej pomocy, a także powtarzania szkolenia co dwa lata zobowiązani są również opiekunowie w żłobkach i klubach dziecięcych, zgodnie z Ustawą z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (Dz. U. z 2021 r. poz. 75, z późn. zm.).
Podanie adrenaliny to wciąż jeszcze nie jest pierwsza pomoc
Pierwsza pomoc w rozumieniu Ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz. U. z 2021 r. poz. 2053, z późn. zm.), to zespół czynności podejmowanych w celu ratowania osoby w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego wykonywanych przez osobę znajdującą się w miejscu zdarzenia, w tym również z wykorzystaniem wyrobów medycznych i wyposażenia wyrobów medycznych, w rozumieniu przepisów Ustawy z dnia 20 maja 2010 r. o wyrobach medycznych (Dz.U. z 2020 r. poz. 186), oraz produktów leczniczych wydawanych bez przepisu lekarza dopuszczonych do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Podawanie adrenaliny w przypadku wystąpienia wstrząsu anafilaktycznego nie mieści się w zakresie pierwszej pomocy. W lutym 2024 roku do wiadomości RPO trafiła odpowiedź Dariusza Poznańskiego, dyrektora Departamentu Zdrowia Publicznego MZ dla Fundacji Allergia. Ministerstwo Zdrowia poinformowało, że wkrótce zostaną podjęte decyzje co do zakresu i trybu procedowania zmian, w tym zmiany definicji pierwszej pomocy uwzględniającej możliwość podawania leków typu adrenalina. Rozwiązania określone w przepisach dla szkół mogą być pomocniczo stosowane w przedszkolach lub żłobkach.
Podanie adrenaliny przez nauczyciela
Prawna regulacja opieki nad uczniami przewlekle chorymi, dotycząca także podania leku, w tym podania adrenaliny w przypadku wystąpienia anafilaksji, jest niezbędna. Odnosząc się do możliwości podawania preparatów zawierających adrenalinę przez pracownika placówki oświatowej w sytuacji wystąpienia u dziecka wstrząsu anafilaktycznego, lek ten może i powinien być podany przez świadka zdarzenia, niezależnie od posiadanych przez niego kwalifikacji. Dziecko z objawami wstrząsu powinno dostać adrenalinę jak najszybciej. W celu zapewnienia odpowiedniej opieki dziecku dyrekcje szkół, przedszkoli i żłobków muszą odpowiednio przeszkolić swoich pracowników. Prowadzę profesjonalne kursy pierwszej pomocy. Zapoznaj się z moją ofertą i miej pewność, że przekazana wiedza będzie aktualna i pomocna: Kurs pierwszej pomocy w szkole.
Zostaw Komentarz