Jeżeli miałabyś nauczyć się tylko jednego schematu postępowania w pierwszej pomocy, to zdecydowanie powinno to być RKO czyli Resuscytacja krążeniowo-oddechowa. To proste działanie naprawdę ratuje życie. To właśnie pierwsze 4 minuty od zatrzymania krążenia są kluczowe dla poszkodowanego i jego szans na przeżycie. W tym artykule wyjaśnię Ci, kiedy powinieneś podjąć resuscytację krążeniowo-oddechową, jak to zrobić krok po kroku oraz czy konieczne są oddechy ratownicze usta-usta.
Spis treści:
- Co to jest Resuscytacja Krążeniowo – Oddechowa
- Łańcuch przeżycia- resuscytacja
- Nagłe zatrzymanie krążenia (NZK) – przyczyny, jak rozpoznać
- RKO u dorosłych – jak ocenić stan poszkodowanego
- Resuscytacja krążeniowo-oddechowa – ile uciśnięć i oddechów
- Czy musisz wykonywać oddechy ratownicze?
- Jak długo prowadzić RKO?
- RKO z udziałem AED
- Co zrobić po udanej resuscytacji
- Podsumowanie
- Resuscytacja krążeniowo oddechowa krok po kroku grafika
Co to jest Resuscytacja krążeniowo oddechowa
Resuscytacja krążeniowo oddechowa to zespół czynności prowadzący do przywrócenia krążenia, oddychania i niektórych funkcji ośrodkowego układu nerwowego (OUN) lub krążenia i oddychania albo tylko krążenia (definicja pełna). Celem resuscytacji krążeniowo oddechowej jest przywrócenie podstawowych funkcji życiowych poprzez udzielanie pierwszej pomoc poszkodowanemu. Zbyt późne rozpoczęcie czynności resuscytacyjnych prowadzi do nieodwracalnych zmian w mózgu, jego niedotlenienia i niedokrwienia.
Łańcuch przeżycia- resuscytacja
Podstawowe ogniwa łańcucha przeżycia mówią nam o tym, w jaki sposób należy postępować, aby pomocy była szybka i skuteczna. Pamiętajcie mamy tylko 4 minuty, po tym czasie mózg poszkodowanego umiera. Najnowsze badania dotyczące skuteczności resuscytacji krążeniowo-oddechowej (RKO) podkreślają jej znaczącą rolę w zwiększaniu szans na przeżycie w przypadku nagłego zatrzymania krążenia. Wykazano, że natychmiastowo przeprowadzona i efektywna RKO może podwoić, a nawet potroić szanse poszkodowanego na przeżycie, szczególnie jeśli zostanie wykonana w pierwszych minutach po zatrzymaniu krążenia. Badania te podkreślają znaczenie szerokiego dostępu do szkoleń z zakresu RKO oraz podnoszenia świadomości społecznej na temat pierwszej pomocy.
Nagłe zatrzymanie krążenia (NZK) – przyczyny
Niestety może się zdarzyć, że będziesz świadkiem zatrzymania krążenia u innego człowieka. Może być ono spowodowane m.in.: zawałem mięśnia sercowego, zaburzeniami rytmu serca, zatruciem, zatorem tętniczym. Objawami, które mogą wskazywać na zaburzenia krążenia i oddychania to:
- utrata przytomności,
- płytki oddech lub jego brak,
- sinica.
Najpoważniejszymi skutkami takich zaburzeń są nieodwracalne zmiany w mózgu spowodowane długim okresem niedotlenienia (już po 3-5 minutach), a w konsekwencji śmierć. Jak widzisz, czas ma tu ogromne znaczenie. Jeżeli tylko masz podejrzenia, że doszło do zatrzymania krążenia, to natychmiast podejmij resuscytację, która może uratować życie drugiego człowieka. Jest to jedyny skuteczny sposób, by dać komuś szansę na przeżycie przed przyjazdem karetki.
RKO u dorosłych – jak ocenić stan poszkodowanego
RKO należy rozpocząć u każdej osoby, która nie reaguje i nie oddycha lub oddycha nieprawidłowo. Istnieje coś takiego, jak oddech agonalny. Charakteryzuje się bardzo ciężkim oddechem, tzw. łapaniem powietrza, w połączeniu z miokloniami. czyli mimowolnymi ruchami mięśni. Jest to niezwykle poważny objaw, ponieważ bezpośrednio poprzedza śmierć. Taki oddech należy interpretować jako objaw zatrzymania krążenia i trzeba rozpocząć RKO. Nieprawidłowy oddech jest obserwowany u około 50% ofiar zatrzymania krążenia. Wskazuje na zachowane funkcje mózgowe i wiąże się z lepszymi wynikami końcowymi leczenia. Europejska Rada Resuscytacji opracowała algorytm czynności, które mają na celu uporządkowanie podejmowanych działań przy poszkodowanym – BLS (Basic Life Support).
Źródło: Schemat resuscytacji Europejska Rada Resuscytacji www.prc.krakow.pl
Resuscytacja krążeniowo-oddechowa – ile uciśnięć i oddechów
Wiesz już, kiedy powinieneś rozpocząć resuscytację. Teraz wyjaśnię Ci, jak to zrobić.
- Upewnij się, że jesteście bezpieczni: zarówno poszkodowany, świadkowie, jak i Ty.
- Delikatnie potrząśnij go za ramiona i głośno zapytaj, czy wszystko w porządku.
- Przy braku reakcji z jego strony, połóż go na plecach.
- Jeśli nie reaguje, zawołaj głośno o pomoc/ wyznacz osobę, której celem będzie wezwanie ambulansu
- Za pomocą dłoni na czole i opuszków palców drugiej ręki pod brodą delikatnie unieś podbródek i odchyl głowę poszkodowanego do tyłu w celu udrożnienia dróg oddechowych.
- Nie dłużej niż przez 10 sekund sprawdzaj jego oddech: spróbuj go wypatrzeć, wysłuchać, wyczuć. Pamiętaj, że nie tylko brak oddechu jest przesłanką do rozpoczęcia RKO, ale także jeśli poszkodowany wykonuje rzadkie, powolne i głośne westchnienia.
- obserwując ruchy klatki piersiowej i nadbrzusza,
- stwierdzając obecność przepływu powietrza i szmery oddechowe na wysokości ust i nosa ratowanego,
- wyczuwając ruch powietrza na swoim policzku.
- Jeśli poszkodowany jest nieprzytomny i nie oddycha lub jego oddech jest nieprawidłowy, poproś jednego ze świadków zdarzenia, aby wezwał pogotowie ratunkowe lub ostatecznie zrób to sam używając trybu głośnomówiącego. Nie zapominaj, że liczy się każda sekunda. Jeśli jesteś sam i musisz opuścić poszkodowanego, aby wezwać pogotowie ratunkowe najpierw wezwij służby ratunkowe, a dopiero potem rozpocznij RKO lub wzywaj ambulans jednocześnie rozmawiając z dyspozytorem przez zestaw głośno mówiący.
- Uklęknij obok poszkodowanego i umieść nasadę jednej dłoni na środku klatki piersiowej poszkodowanego, czyli w dolnej połowie mostka. Umieść nasadę drugiej dłoni na pierwszej i spleć palce. Staraj się utrzymać wyprostowane łokcie.
- Wykonaj 30 ucisków klatki piersiowej poszkodowanego na głębokość ok. 5 cm w tempie 100–120 uciśnięć/min.
- Po wykonaniu 30 ucisków przejdź do wykonania 2 oddechów ratunkowych. Naciśnij skrzydełka nosa poszkodowanego, używając swojego palca wskazującego i kciuka. Weź normalny wdech i szczelnie obejmij swoimi ustami usta poszkodowanego. Wykonaj spokojny, normalny wdech trwający ok. 1 sekundy, równocześnie obserwując unoszenie się klatki piersiowej poszkodowanego.
- UWAGA: jeśli jest to obca tobie osoba i nie masz maseczki do RKO to TYLKO uciskaj kaletkę piersiową cały czas.
- Jeśli w pobliżu znajduje się defibrylator AED użyj go jak najszybciej.
- Kontynuuj naprzemiennie uciśnięcia i oddechy w sekwencji 30:2 aż do przyjazdu ambulansu lub do momentu, aż u poszkodowanego powrócą funkcje życiowe. Jeśli wykonanie oddechów ratowniczych jest niemożliwe, należy prowadzić nieprzerwane uciśnięcia klatki piersiowej. Jeśli poszkodowany odzyska oddech, połóż go w pozycji bezpiecznej.
Połączenie prowadzenia uciśnięć klatki piersiowej z oddechami ratowniczymi nazywamy właśnie resuscytacją krążeniowo-oddechową (RKO). Całość prowadzonych działań w jednym cyklu powinna prowadzić jedna osoba. Zmiany ratownika można dokonać co 2 minuty lub w momencie jego zmęczenia. Należy zwracać dużą uwagę na poprawność wykonywanych czynności. Europejska Rada Resuscytacji sugeruje prowadzenie uciśnięć klatki piersiowej na twardym podłożu zawsze, gdy jest to możliwe.
Z oddzielnego wpisu dowiesz się, jak przeprowadzić RKO u małego dziecka.
Czy musisz wykonywać oddechy ratownicze?
Ratownik powinien wykorzystać środki zabezpieczające go przed zakażeniem (maska twarzowa, chusta twarzowa). Jeśli niczego takiego nie ma, ratownik ma prawo zrezygnować z prowadzenia oddechów ratowniczych. Nawet same uciśnięcia klatki piersiowej mogą pomóc poszkodowanemu, więc lepiej jest wykonać tylko wspomniana uciśnięcia niż zupełnie odstąpić od działań ratowniczych.
Jak długo prowadzić RKO?
Resuscytacja Krążeniowo – oddechowa musi być prowadzona d czasu:
- powrotu oznak życia u poszkodowanego,
- przybycia wykwalifikowanej pomocy,
- wyczerpania sił ratującego.
- pojawienia się zagrożenia zewnętrznego
RKO z udziałem AED
Gdy tylko dotrze do Ciebie defibrylator AED lub jest dostępny od razu na miejscu zatrzymania krążenia, należy go włączyć. Elektrody przyklej do klatki piersiowej poszkodowanego zgodnie z oznakowaniem ich położenia umieszczonym na urządzeniu lub na elektrodach. Jeśli pomocy udziela więcej niż jeden ratownik, należy kontynuować RKO w czasie przyklejania elektrod. Gdy defibrylator jest gotowy do użycia, nie należy opóźniać defibrylacji w celu przeprowadzenia dodatkowych uciśnięć lub oddechów. Postępuj zgodnie z wydawanymi przez AED poleceniami głosowymi i/lub wizualnymi. AED mogą być bezpiecznie używane przez świadków zatrzymania krążenia oraz osoby przeszkolone w zakresie udzielania pierwszej pomocy.
Co zrobić po udanej resuscytacji
Po udanej resuscytacji ważne jest zapewnienie ciągłej oceny stanu poszkodowanego i monitorowanie podstawowych funkcji życiowych. Należy ułożyć osobę po resuscytacji w pozycji bezpiecznej, jeśli nie odzyskała pełnej świadomości, ale oddycha samodzielnie. Kluczowe jest również zabezpieczenie miejsca zdarzenia i oczekiwanie na przybycie służb ratunkowych, które przejmą dalszą opiekę nad pacjentem. Informowanie służb o podjętych działaniach i reakcji poszkodowanego może być cenne dla dalszego leczenia. Po interwencji warto również zastanowić się nad własnym doświadczeniem i ewentualnie poszukać wsparcia, aby poradzić sobie z emocjami wywołanymi sytuacją kryzysową.
Podsumowanie
Osoby niebędące pracownikami ochrony zdrowia powinny rozpoczynać RKO, gdy podejrzewają zatrzymanie krążenia bez obaw, że wyrządzą tym krzywdę poszkodowanemu, który zatrzymania krążenia nie ma. Możesz bezpiecznie prowadzić uciśnięcia klatki piersiowej i używać AED. Twoja szybka decyzja i działanie, a nie przyglądanie się całej sytuacji, może uratować komuś życie. Nie wahaj się i nie licz na to, że wystarczy poczekać na przyjazd zespołu ratownictwa medycznego. Nie oszukujmy się, może być już za późno. Jeżeli chcesz poznać więcej schematów postępowania z zakresu pierwszej pomocy, sprawdź nasz bezpłatny kurs pierwszej pomocy online
10 Responses
Rozmowa pacjenta z dyspozytorem
[…] się Pani znajduje.pacjent: ulica….. Jezu! Ona nie oddycha!dyspozytor: Czy potrafi Pani wykonać resuscytację?pacjent: Tak. Proszę przyjdźcie jak najszybciej, jestem sama w domu, drzwi zdążyłam […]
Łańcuch przeżycia - Kursy pierwszej pomocy Bydgoszcz, Toruń, Kuj-Pom
[…] rozpoczęcie RKO może podwoić, a nawet czterokrotnie zwiększyć przeżywalność w zatrzymaniu krążenia. […]
Wstrząs anafilaktyczny pierwsza pomoc
[…] przypadku gdy poszkodowany jest nieprzytomny i nie oddycha, należy takiej osobie udzielić pomocy, wykonując resuscytację krążeniowo-oddechową (RKO) aż do przybycia służb ratunkowych. RKO polega na położenie dłoni na środku klatki piersiowej […]
Rytm do reanimacji przykłady 10 piosenek
[…] Brytyjska fundacja chorób serca BHF (British Heart Foundation), opublikowała informacyjną telewizyjną, w której podkreśla istotę prowadzenia resuscytacji (takiej na ulicy) tylko i wyłącznie stosując uciski klatki piersiowej tzw #handsonly . Zdaniem fundacji osoby postronne w nagłych sytuacjach nie podejmują resuscytacji ponieważ mają obawy przed wykonaniem wentylacji usta-usta. Dla dobra pacjentów wprowadzono zasadę “mocno i szybko” – “hard and fast”. W tym przypadku pomocna miała być piosenka Bee Gees – “Stayin’ Alive” Poczytaj także wpis o tym jak prawidłowo wykonać resuscytację krążeniowo- oddechową […]
Atak astmy pierwsza pomoc
[…] W przypadku utraty przytomności sprawdź oddech u chorego. Jeśli oddycha połóż go w pozycję boczna bezpieczną. Jeśli nie oddycha rozpocznij resuscytację krążeniowo oddechową. […]
Mity na temat AED - Kursy pierwszej pomocy Bydgoszcz, Toruń, Kuj-Pom
[…] obsługi AED jest niezwykle pomocy i rozwiewa wszystkie wątpliwości związane z wykonaniem resuscytacji krążeniowo- oddechowej z użycie AED. Nie jest on jednak niezbędny, aby skutecznie uratować życie poszkodowanemu. […]
Udar mózgu - Kursy pierwszej pomocy Bydgoszcz, Toruń, Kuj-Pom
[…] Pamiętaj najważniejszy jest czas oraz rozpoznanie objawów. W praktyce bardzo często spotykam się z sytuacją, kiedy to objawy zostają przeoczone. Czas 4,5 godziny mija a niedokrwienie do którego doszło sieje spustoszenie w mózgu. Jeśli poszkodowany jest przytomny ułóż go w wygodnej pozycji, nie dawaj nic do jedzenie i do picia. Nie podawaj leków. Wezwij ambulans. Jeśli poszkodowany jest nieprzytomny a oddycha ułóż go w pozycji bezpiecznej. Niestety zdarzają się sytuacje w których u pacjenta z udarem mózgu dochodzi do zatrzymania akcji serca oraz oddechy w takim przypadku, należy jak najszybciej rozpocząć resuscytację krążeniowo-oddechową. […]
Wypadek drogowy pierwsza pomoc - Kursy pierwszej pomocy Bydgoszcz, Toruń, Kuj-Pom
[…] Jeżeli nie wyczujemy i nie zobaczymy oddechu lub też pojawia się pojedynczy ciężki wdech, który świadczy o zatrzymaniu akcji serca musimy przejść do resuscytacji. […]
Pierwsza pomoc u tonących
[…] Kliknij w ten link i zobacz wpis, w którym omawiam prawidłowe wykonanie resuscytacji. […]
Szok termiczny
[…] W pierwszej kolejności należy powiadomić ratownika WOPR odpowiedzialnego za dany akwen lub poprosić o pomoc pod ogólnym numerem alarmowym, a następnie – jeśli jest to możliwe – wyciągnąć poszkodowanego na brzeg. W przypadku, gdy sytuacja nie zagraża jego życiu, wystarczy zdjąć mokre ubranie, osuszyć ciało i przykryć kocem, by zabezpieczyć je przed dalszym wychłodzeniem. Jeśli jednak doszło do zatrzymania pracy serca, konieczna jest resuscytacja krążeniowo-oddechowa. […]