Zadławienia u niemowląt – pierwsza pomoc u dzieci poniżej 1.  roku życia.

Czy wiesz, co robić, gdy niemowlak przestanie nagle oddychać, a przed chwilą coś jadł lub bawił się małym przedmiotem? Jeśli nie jesteś pewny, koniecznie przeczytaj ten tekst! Nauczę Cię, jak uratować małe dziecko w przypadku zadławienia. Pokażę Ci, jak wygląda pierwsza pomoc u niemowlaka i opowiem, czego należy unikać.

Spis treści:

Jeśli jesteś zanteresowany/na kursem pierwszej pomocy dla dziecka online.
Przejdź na naszą nową stronę www.uratuj.com i wykup dostęp do najbardziej obszernej wiedzy,
na temat pierwszej pomocy u dzieci, składającej się z 36 lekcji wideo:

Sprawdź nasze najnowsze szkolenie. Pierwsza pomoc dzieciom.

Dlaczego niemowlęta są szczególnie narażone na zadławienie?

W Stanach Zjednoczonych przeciętnie co pięć dni umiera jedno dziecko z powodu zadławienia pożywieniem. 65% zgonów dotyczy dzieci do 3. roku życia. Im mniejsze dziecko, tym większe ryzyko zadławienia. Noworodek rodzi się z umiejętnością ssania i połykania. Całe wczesne dzieciństwo umiejętność ta jest przez dziecko doskonalona, wraz z pojawianiem się kolejnych zębów. Taki maluch nie potrafi jeszcze dobrze przeżuwać i jeść powoli, dopiero się tego uczy. Do tego dochodzi wrodzona ciekawość małego człowieka. Raczkujące dziecko z pewnością spróbuje włożyć do buzi świecący koralik czy monetę, która pojawi się w zasięgu jego ręki. Drogi oddechowe niemowlaka nie są w pełni dojrzałe. Z powodu ich małego rozmiaru zablokowanie przepływu powietrza jest bardziej prawdopodobne niż u dorosłego człowieka. W dodatku kaszel u noworodka czy niemowlęcia może być mniej efektywny w procesie usuwania ciała obcego z dróg oddechowych.

Jeżeli chcesz dowiedzieć się, jak wygląda pierwsza pomoc przy zadławieniu u dziecka powyżej 1. roku życia, przeczytaj ten wpis: Zadławienie u starszego dziecka.

Najczęstsze przyczyny zadławienia u niemowląt.

Ryzyko wystąpienia całkowitej niedrożności dróg oddechowych uzależnione jest od wymiarów, kształtu, konsystencji i powierzchni danego ciała obcego. Najczęstszą przyczyną zadławienia u niemowląt jest pożywienie, takie jak:

  • winogrona (należy je kroić wzdłuż przed podaniem dziecku),
  • jabłko,
  • surowa marchew,
  • parówki, kiełbaski,
  • orzechy ziemne i inne (lepiej je zmielić lub posiekać),
  • oliwki,
  • twarde cukierki jak np. landrynki, lizaki,
  • żelki,
  • pieczywo,
  • masło orzechowe.

O ile niektóre z tych pokarmów można wyeliminować z diety niemowlaka, to wszystkich zagrożeń usunąć się nie da. Dziecko może zachłysnąć się nawet mlekiem. Poza pożywieniem często dochodzi do zadławienia takimi przedmiotami jak:

  • monety,
  • klocki i inne zabawki, a właściwie ich małe części,
  • małe baterie znajdujące się w dziecięcych zabawkach- niebezpieczne są nie tylko dlatego, że mogą zatkać drogi oddechowe, ale istnieje wysokie ryzyko poparzenia dróg oddechowych, a w przypadku połknięcia, dróg pokarmowych.
  • nienadmuchane albo pęknięte balony, które mogą przykleić się do przełyku,
  • guziki,
  • koraliki,
  • biżuteria np. kolczyki,
  • kamyki.

Zakrztuszenie a rozszerzanie diety niemowlęcia metodą BLW.

Rodzice często mają obawy przed rozszerzeniem diety niemowlaka. Według World Health Organization (WHO) oraz American Academy of Pediatrics (AAP) dziecko jest gotowe do przyjmowania pokarmów stałych po ukończeniu 6. miesiąca życia. Wtedy zwykle pojawiają się u niemowlaka oznaki gotowości do rozszerzania diety tj.: potrafi siedzieć z podparciem, kontroluje ruchy głowy i szyi, nie wypycha już językiem przedmiotów, interesuje się jedzeniem. Podstawą diety niemowlaka nadal powinno być mleko, a pokarm stały tylko ją uzupełnia o wszystkie niezbędne składniki odżywcze. Większość rodziców rozpoczyna rozszerzanie diety od podawania dziecku przecierów łyżeczką. Popularność zdobywa coraz bardziej metoda BLW (ang. Baby Led Weaning), która polega na podawaniu dziecku od początku pokarmów w ich naturalnej konsystencji i kształcie, a nie zmiksowane na papkę. Jedną z najpoważniejszych obaw przed stosowaniem BLW jest ryzyko zadławienia się przez dziecko niedokładnie przeżutym pokarmem. Jakąkolwiek metodę zastosujemy, nigdy nie pozostawiajmy malucha samego, kiedy je. Zakrztuszenia i zadławienia jedzeniem zdarzają się niezależnie od metody rozszerzania diety.

Należy rozróżnić zakrztuszenie od zadławienia. Krztuszenie się to odruch wymiotny lub uporczywy kaszel na skutek podrażnienia dróg oddechowych np. kawałkami pokarmu. Twarz dziecka staje się czerwona, nabiera ono powietrze przed kaszlem, płacze lub mówi, w pełni reaguje. Zakrztuszenie zdarza się u niemowlaków zdecydowanie częściej niż u dorosłych, gdyż mają one silny odruch wymiotny. Bywa zwykle niegroźne, więc jeśli dziecko kaszle efektywnie, jedynie obserwujemy je. Z kolei zadławienie to stan nagłego zagrożenia życia, który spowodowany jest dostaniem się ciała obcego do dróg oddechowych i częściowym lub całkowitym zatkaniem ich.

Objawy zadławienia u dziecka.

Dziecko, które się dławi:

  • staje się ciche, „łapie” powietrze lub słychać świsty oddechowe,
  • nie może kaszleć albo kaszel jest nieefektywny,
  • nie może mówić,
  • ślini się,
  • jego twarz staje się blada,
  • w oczach mogą pojawić się łzy.

Jeżeli widzisz, że niemowlak potrzebuje pomocy, natychmiast działaj. Czas ma tu ogromne znaczenie!

Pierwsza pomoc u dzieci poniżej 1. r. ż. Co robić przy zadławieniu u niemowlaka?

W stosunku do niemowląt obowiązują inne zasady udzielania pierwszej pomocy przy zadławieniu niż u starszych dzieci i dorosłych. Postępowanie krok po kroku wygląda tak:

  1. Uklęknij i ułóż dziecko głową w dół na przedramieniu. Delikatnie odchyl jego głowę do tyłu, trzymając je za szczękę.
  2. Wykonaj do 5 uderzeń nasadą nadgarstka w plecy, w okolicę międzyłopatkową.
  3. Obróć dziecko i sprawdź, czy coś znajduje się w jego ustach. Jeśli tak, wygarnij małym palcem. Jeżeli nie, uciśnij środek klatki piersiowej do 5 razy.
  4. Przy braku efektów, ponów do 5 uderzeń w plecy i jeśli to konieczne- do 5 uciśnięć klatki piersiowej.
  5. Gdy niemowlak stracił przytomność i nie oddycha, poproś kogoś obecnego przy zdarzeniu o wezwanie pogotowia ratunkowego lub zrób to sam, jeżeli nie możesz liczyć na pomoc. Połóż dziecko na plecach i przejdź do 5 oddechów ratowniczych, starając się przepchnąć ciało obce w głąb ciała.
  6. Gdy powyższe działania są nieskuteczne, niezwłocznie przejdź do resuscytacji. Należy ją przeprowadzać do momentu aż dziecko zacznie znowu oddychać lub dopóki nie przyjedzie zespół ratownictwa medycznego.
Zadławienia u niemowląt

Jeżeli udało się usunąć ciało obce, zawsze warto pokazać dziecko lekarzowi. Koniecznie zobacz etapy postępowania przy niedrożności dróg oddechowych u niemowlaka na poniższym filmie:

Czego absolutnie nie możesz robić, udzielając pierwszej pomocy dziecku.

Przede wszystkim- nie panikuj! Od Twojego opanowania zależy skuteczność podjętych działań, a tym samym zdrowie i życie dziecka. W naszym społeczeństwie panuje dużo mitów dotyczących ratowania dławiącego się dziecka. Tymczasem ani potrząsanie dzieckiem, ani trzymanie do góry nogami, ani zmuszanie do podniesienia rąk nie są skuteczne, a wręcz mogą zaszkodzić. Jedynie prawidłowo przeprowadzona akcja ratownicza, może doprowadzić do udrożnienia dróg oddechowych niemowlaka.

Zapobieganie zadławieniu u niemowląt.

Oczywiście warto minimalizować potencjalne zagrożenie zadławieniem, poprzez usuwanie z miejsc, do których mają dostęp małe dzieci, wszystkich małych przedmiotów: monet, koralików, zabawek i ich części. Zadławienie może nastąpić także podczas jedzenia, dlatego warto zadbać o odpowiednie warunki podczas podawania posiłku. Dziecko powinno jeść w spokoju, powoli, w pozycji siedzącej. Niektóre pokarmy warto odpowiednio pokroić, rozdrobnić lub usunąć z diety niemowlaka. Zawsze należy dziecko obserwować i nie zostawiać samego podczas posiłku.

Strach przed podawaniem niemowlęciu stałego pokarmu można przezwyciężyć, zdobywając wiedzę, jak ewentualnie udzielić pierwszej pomocy dziecku. Ważną rzeczą jest udział rodziców lub opiekunów w kursie pierwszej pomocy. Najlepiej zapisać się na takie szkolenie jeszcze przed porodem, by w razie wystąpienia takiej sytuacji, znać etapy postępowania.

Gorąco zachęcam do skorzystania z mojego darmowego kursu online z rzetelną i konkretną wiedzą, popartą wieloletnim doświadczeniem w ratowaniu ludzkiego życia i zdrowia: Kliknij tutaj i przejdź do kursu online z pierwszej pomocy

Być może dzięki niemu uratujesz kiedyś komuś życie. Może to być życie Twojego dziecka.

Follow Adrian Zadorecki ratownik medyczny:

specjalista ratownictwa medycznego

Kierownik Zespołu Ratownictwa Medycznego. Wykładowca akademicki Collegium Medicum w Bydgoszczy. Starszy specjalista do spraw szkoleń Wojewódzkiej Stacji Pogotowia Ratunkowego w Bydgoszczy.

Zostaw Komentarz